وجوه رواي تأثير علايق مفسر در تفسير قرآن

مفسران قرآن داراي علايق گوناگون تخصصي، مذهبي و مانند آن هستند. اين پژوهش بر آن است تا تأثير اين علايق را در تفسير قرآن با روش «توصيفي و تحليلي» بررسي كند و وجوه رواي تأثير آنها را نشان دهد. ملاك ارزيابي اين وجوه، روش رايج تفسير در ميان مفسران مسلمان، غرض مفسر از تفسير قرآن ـ كه دست‌يابي به مقاصد خداوند است ـ و ممنوعيت هر نوع تحميل بر قرآن است. علايق مفسران در اصلِ برگزيدن روش اجتهادي يا غير اجتهادي(روايي محض) و نيز گرايش‌هاي متنوع تفسيري، همانند گرايش فقهي، ادبي، اجتماعي و كلامي اثرگذار است. نكته سنجي مفسران در استفاده‌ مطالب همسو با علايق خويش نيز يكي از وجوه تأثير علايق مفسران در تفسير به شمار مي‌آيد. همچنين علايق مفسر يكي از عوامل دخيل در انتخاب موضوعات براي بررسي در قرآن است و مفسر ممكن است همسو با علايق خويش، احتمالاتي در تفسير آيات مطرح كند كه انطباقي با ظاهر آيات نداشته و شواهدي براي تأييد آن متصور نباشد.