بازشناسي مانايي ماهيت انگاره‌هاي قدسي در معماري اصيل اسلامي ايران مبتني بر شناسايي هويت پايدار كالبد مساجد جامع ايراني

معماري پايدار ايراني اسلامي هميشه بر زيبايي تاكيد داشته است و ايرانيان سعي كرده‌اند در معماري بناهاي فاخر ماندگار خويش معاني و مفاهيم اصولي را با توجه به انديشه‌هاي اسلامي متبلور نمايند. مجريان ساخت و طراحان معماري مساجد ايراني چه در گذشته و چه در زمان حال همواره سعي داشته‌اند كه در كنار ساختار سازه‌اي و كالبد ظاهري آن مساجد به عنوان يك مكان اجتماعي و برآورنده نيازهاي روزمره گروه‌هاي اجتماعي، به آن روح و تقدس معنوي مرتبط با عالم بالا بدهند. مسئله و موضوع مطرح براي تحقيق در اين خصوص اين است كه انديشه و معنا چگونه با طي مراحل طراحي كالبد معماري، تجلي عيني مي‌يابد؟ اين پژوهش از طريق بررسي منابع كتابخانه‌اي در زمينه تحليل معماري بناهاي اسلامي به روش تحقيق توصيفي تحليلي و با بررسي كليه متغيرهاي موثر مورد تاييد اسلام نمونه موردي عناصر كالبدي مسجد جامع اصفهان به قصد تعيين پاسخ مسئله مطرح فوق مورد پژوهش قرار گرفته است. دستاوردهاي اين پژوهش مدعي بر اثبات اين ادعا است كه هنر معماري اسلامي ايران جلوه‌گاه تحقق امر قدسي در كالبد فيزيكي هنر اسلامي در عين تأمين نيازهاي اجتماعي در صورت و معني است. با رعايت اصل يكپارچگي يا وحدت در عين كثرت در عملكرد لازم مساجد جامع ايران اسلامي عملا اين اصل اساسي فلسفي در ضمن ماهيت محفوظ بناي مساجد جامع ايراني بگونه اي هوشمندانه نهادينه شده است.