طراحي مدل آشفتگي ـ پويايي توسعه بهره‌وري منابع انساني صنعت نفت ايران

هدف: صنعت نفت مهم‌ترين و استراتژيك‌ترين صنعت ايران است و در اقتصاد كشور نقش مسلط را بازي مي‌كند. از آنجا ‌كه عنصر اصلي ايجاد و توسعه بهره‌وري، سرمايه انساني است، توسعه بهره‌وري سرمايه انساني در اين صنعت، مي‌تواند در راستاي رسيدن به رشد اقتصادي و اهداف بلندمدت كشور گام‌هاي بلندي بردارد. در برنامه‌ريزي توسعه بهره‌وري منابع انساني، مديران و برنامه‌ريزان اين حوزه از يك ‌طرف با پيچيدگي نيروي انساني (سيستم‌هاي چندذهني) و از طرف ديگر با روابط روان‌شناختي و مسائل اجتماعي ـ فرهنگي (نگرش سيستمي) مواجه‎اند. چنانچه مسئله بهره‌وري منابع انساني را در صنعت نفت، مسئله‌اي از نوع آشفتگي در نظر بگيريم، اين پژوهش به مدل‌سازي، شبيه‌سازي و سياست‌گذاري سيستم بهره‌وري منابع انساني صنعت نفت با بهره‌گيري از صورت‌بندي نظم آشفته و پويايي سيستم مي‌پردازد. روش: روش‌شناسي پژوهش با الهام از تفكر سيستمي انتقادي تحقيق در عمليات و روش‌شناسي چندگانه (سيستمي از روش‌شناسي‌هاي سيستمي)، نخست با بهره‌گيري از موانع توسعه ايكاف/ قراجه داغي، به تعبيه اصولي براي ساختاردهي آشفتگي مسئله و سپس به مدل‌سازي با استفاده از رويكرد پويايي سيستم مي‌پردازد. يافته‎ها: يافته‌هاي مدل، با توجه به وضعيت موجود نشان مي‌دهند توجه ناكافي به شفافيت ساختار صنعت نفت در بعد قدرت و بهره‌گيري از سرمايه‌هاي فكري و انساني در بعد ارزش و انگيزش كاركنان در بعد زيبايي سبب شده است كه به بهره‌وري منابع انساني صنعت، آسيب‌هاي فراواني وارد شود. نتيجه‎گيري: اعمال سياست‌هاي تركيبي در سه زيرنظام ارزش، قدرت و زيبايي به‌عنوان بهترين دسته راهكار براي بهبود بهره‌وري منابع انساني صنعت نفت انتخاب شد و نشان داده شد كه برنامه‌ريزي براي افزايش سرمايه‌هاي فكري و انساني، شفافيت ساختاري نظام صنعت نفت و نظام انگيزشي كاركنان صنعت نفت، بر افزايش ميزان ارزش ‌افزوده منابع انساني و بهبود بهره‌وري منابع انساني در صنعت نفت اثرهاي شايان‌ توجهي دارد.