عنوان مقاله :
واقعنمايي احكام عقل عملي
پديد آورندگان :
محمدرضايي ، محمد دانشگاه تهران، پرديس فارابي - گروه فلسفه , بدخش ، محمدصادق دانشگاه تهران، پرديس فارابي
كليدواژه :
بايد و نبايد , حسن و قبح , ضرورت بالقياس إلي الغير , عقل عملي , واقعنمايي
چكيده فارسي :
يكي از تقسيمات عقل، تقسيم به عقل عملي و نظري است، در معناي اين دو اصطلاح اختلافنظرهايي وجود دارد و فارغ از اين اختلاف، مدركات عقلي گاهي مربوط به هستيها و گاهي مربوط به بايدها و حسن و قبحها هستند، عقل با چه فرآيندي به اين بايدها دست پيدا ميكند؟ در پاسخ به اين سؤال نظرياتي ارائه شدهاند كه عمدۀ اين نظريات را در سه دسته ميتوان قرار داد: 1. مشهور بودن احكام عملي؛ 2. اعتباري بودن؛ 3. واقعنما بودن. در اين مقاله با تبيين هر سه ديدگاه، نظريۀ ضرورت بالقياس إلي الغير بودن احكام عقل عملي (كه از نظريات واقعگرا بهشمار ميآيد) پذيرفته شده است، در اين نظريه بايدونبايدهاي عقلي،إخبار از وجود ضرورت ميان فعل و نتيجۀ آن هستند. تقريري كه در اين مقاله از اين نظريه داده شده، پاسخگوي سه اشكال مطرحشده است: 1. نقض نظريه به بايد نخستين؛ 2. تعلق بايدها به فعل در حال وجود و 3. مبتني شدن اين نظريه بر ميل شخصي نه غرض عقلايي.