واسنجي داده هاي باران سري 3B43 ماهواره TRMM در استان هرمزگان

بارش يكي از پارامتر هاي مهم اقليمي موثر در مدل هاي هيدرولوژيكي است. لذا برآورد صحيح مقدار و توزيع مكاني آن در يك حوزه آبخيز از اهميت زيادي برخوردار است. در سال هاي اخير به دليل تعداد و تراكم محدود ايستگاه هاي بارانسنجي در سطح كشور و نبود ايستگاه در مناطق كوهستاني و صعب العبور، استفاده از داده هاي ماهواره اي بارش به عنوان ابزاري موثر در پيش بيني توزيع مكاني منطقه اي بارش مورد توجه محققين قرار گرفته است. در پژوهش حاضر به بررسي صحت داده هاي بارشي3B43 TRMMكه يكي از محصولات بارشي ماهواره TRMM است در 40 ايستگاه باران سنجي و 9 ايستگاه سينوپتيك استان هرمزگان در مقياس ماهانه پرداخته شد. مقايسه بين داده هاي ماهواره اي و مشاهده اي در ايستگاه هاي منتخب واقع در دوره آماري 1998-2012 انجام شد. براي ارزيابي ميزان انطباق بارندگي برآوردشده توسط ماهواره TRMM با مقادير مشاهده اي در ايستگاه هاي بارانسنجي و سينوپتيك از معيارهاي آماري شامل ضرايب همبستگي اسپيرمن (Rs)، ضريب همبستگي پيرسون (Rp)، ميانگين مطلق خطا (MAE)، ريشه ميانگين مربعات خطا (RMSE) و ميانگين مجذور خطا (MSE)، و نيز شاخص هاي مطابقت (POD, FAR, TSS و CSI) استفاده شد. براساس نتايج به دست آمده، بيشترين مقدار شاخص POD (1) در ماه آگوست و كمترين مقدار آن (0.92) در ماه مي برآورد شد. از طرفي بيشترين مقدار شاخص FAR (0.91) و كمترين مقدار شاخص CSI (0.08) در ماه مي، و همچنين كمترين مقدار شاخص FAR (0.16) و بيشترين مقدار شاخص CSI (0.83) در ماه ژانويه برآورد شد. علاوه بر اين ها، بيشترين مقدار ضريب همبستگي پيرسون (0.64) و اسپيرمن (0.76) در ماه دسامبر و كمترين آن ها در ماه هاي آپريل، مي و جولاي اتفاق افتاد. اين نتايج نشان مي دهد كه بيشترين دقت ماهواره TRMM در فصل هاي زمستان و بهار و كمترين آن، در تابستان اتفاق افتاده است. بعبارت ديگر، ماهواره TRMM توانسته است وقوع بارندگي در ماه هاي سرد سال را بهتر از ماه هاي گرم سال پيش بيني كند. همچنين نتايج نشان داد داده هاي TRMM در اكثر ماه هاي سال مقدار باران را بيشتر برآورد مي كند كه پس از واسنجي، با توجه به نقشه هاي پهنه بندي ماه هاي آگوست و دسامبر بهبود قابل ملاحظه اي در تخمين بارش توسط ماهواره TRMM اتفاق افتاد.