ارزيابي پايداري توسعه آب زيرزميني در سفره چندلايه (مطالعه موردي: آبخوان استان گلستان)

ارزيابي يك سامانه به مجموعه‌اي از شاخص‌ها كه بيانگر وضعيت حال و آينده آن باشد، نياز دارد. آبخوان‌هاي چندلايه به دليل تفاوت در فرآيندهاي تغذيه و تخليه‌ي هر لايه، داراي پيچيدگي‌هاي خاصي است. هدف از اين مقاله بررسي پايداري سفره‌هاي آزاد و تحت‌فشار آبخوان آبرفتي استان گلستان است. آمار مورد استفاده شامل مقادير بارندگي ماهانه 19 ايستگاه باران‌سنجي، مقادير رقوم سطح آب 19 چاه مشاهده‌اي در سفره آزاد و سطح پيزومتريك 19 چاه در سفره تحت‌فشار مي‌باشد. در اين مقاله از تركيب يازده شاخص كه بر اساس داده‌هاي موجود در منطقه انتخاب شده‌اند، به منظور ارزيابي پايداري استفاده شد. نتايج نشان داد با وجود عدم معناداري روند بارندگي، روند كاهشي در سطح ايستابي لايه آزاد و سطح پيزومتريك لايه تحت فشار وجود دارد. شاخص پايداري آبخوان براي لايه‌هاي آزاد و تحت‌فشار به ترتيب برابر 0.89 و 1.01 است كه ناپايداري هر دو لايه و ناپايدارتر بودن لايه تحت‌فشار را نشان مي‌دهد. البته شرايط ناپايدار لايه تحت‌فشار تحت پوشش ذخاير آب زيرزميني غيرتجديدشونده موجود در آن قرار گرفته است. بر اساس شاخص قابليت توسعه بهره‌برداري برابر 0.26، طرح‌هاي توسعه منابع آب با در نظر گرفتن محدوديت‌هاي موجود در كميت و كيفيت آب قابل اجرا است. همچنين شاخص توان بازيابي آبخوان برابر 2.82 نشان مي‌دهد هر دو لايه توان بازيابي خوبي دارند و در صورت بهبود عوامل محيطي تاثيرگذار، با سرعت نسبتاً بالايي به حالت پايدار بازمي‌گردند. بر اساس نتايج، منطقه مورد مطالعه با وضعيت كمبود آب مواجه است كه به معناي محدوديت در توسعه اقتصادي، سلامت و بهداشت جوامع انساني مي‌باشد.