بررسي بهره وري آب آبياري و تحليل اقتصادي توليد محصول يونجه در سامانه هاي آبياري باراني و سطحي

خشكساليهاي اخير و محدوديت منابع آبي ضرورت استفاده مناسب از آب، اندازه گيري و تحليل شاخص هاي بهره وري آب در روش‌هاي مختلف آبياري (سطحي و تحت فشار) را مي طلبد. لذا اين پژوهش به منظور بررسي بهره وري آب آبياري و تحليل اقتصادي توليد محصول يونجه در شهرستان همدان اجرا شد. به اين منظور 16 مزرعه يونجه كه تحت سامانه هاي آبياري باراني و سطحي بودند، انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفتند. حجم آب مصرفي در مزارع مورد مطالعه با اندازه‌گيري دبي منبع آبي ( با استفاده از كنتور يا فلوم هاي wsc)، دبي آبپاشها، ساعت آبياري در هر نوبت و تعداد كل آبياري محاسبه شد. تحليل اقتصادي توليد يونجه با استفاده از شاخص ارزش حال درآمد خالص، منفعت به هزينه و شاخص بهره وري اقتصادي، با در نظر گرفتن كمك هاي بلاعوض دولت و بدون در نظر گرفتن كمك هاي دولتي در سامانه آبياري باراني و سامانه آبياري سطحي انجام شد. ميانگين حجم آب مصرفي و بهره وري آب آبياري در سامانه هاي آبياري جويچه اي و باراني به ترتيب 12447و 7875 متر مكعب در هكتار و 1.6 و 2.7 كيلوگرم بر متر مكعب برآورد شد. به اين ترتيب سامانه آبياري باراني با كاهش 37 درصدي در آب مصرفي باعث افزايش 69 درصدي در بهره وري مصرف آب شده است. تحليل اقتصادي نتايج نشان داد كه ارزش حال منافع خالص زراعت يونجه در شرايط استفاده از سامانه آبياري باراني در شرايط كمك هاي بلاعوض دولت نسبت به روش آبياري سطحي 74437 هزار ريال بيشتر است. نسبت منفعت به هزينه در سامانه آبياري باراني در شرايط كمك هاي بلاعوض دولت و بدون كمك هاي دولتي به ترتيب 3.8 و 3.2 است.