اقدامات اجتماعي و سياسي دستگاه اداري پهلوي اول در انحصار ساختار سياسي

انحصار ساختار سياسي، يكي از بنيان‌هاي نظام سياسي اقتدارگرا محسوب مي‌شود. به زعم بسياري از پژوهشگران و دانش‌پژوهان، ايران دوران معاصر، به ويژه در دوره سلطنت پهلوي اول، نشان از تفوق يك نظام اقتدارگرا با ويژگي اختصاصي و برجسته آن، يعني انحصار ساختار سياسي دارد؛ پديده‌اي كه در كنار ساير ويژگي‌هاي نظام اقتدارگرا، سرنوشت و فرهنگ سياسي جامعه ايران را متأثر ساخته است. توجه و تأكيد بر اين مقوله، بنيان اصلي اين پژوهش را تشكيل داده و پرسش از چند و چون پيدايش و محوريت يافتن اين گونه از انحصار معطوف به اقتدارگرايي سياسي مسأله اصلي پژوهش را سامان داده است. مسأله‌اي كه در چارچوب تحليل جامعه‌شناسي سياسي تاريخي قابليت طرح و پيگيري دارد. هدف اين پژوهش، توصيف يك واقعيت اجتماعي درون‌زاد است؛ يعني بررسي چيستي و چگونگي انحصار ساختار سياسي در زمينه اجتماعي و تاريخي يك دوره خاص كه در نوع خود فرديت دارد و عصر جديدي از سركوب و اختناق را رقم زده است. از جمله مهم‌ترين دستاورد‌هاي اين پژوهش، شناخت يكي از بنيادي‌ترين ساز و كارهاي تكوين اقتدارگرايي سياسي به عنوان يك الگوي مدرن در ايران معاصر است. اين‌كه چگونه يك نظام اقتدارگرا، قواي سه‌گانه حكومت را به انقياد درآورده و عرصه حكومتي را مصادره مي‌كند و عرصه عمومي را منحل و تشكل‌هاي مدني همچون احزاب و مطبوعات را سركوب كرده و چنين نهادهايي را در كنترل و نظارت تامه خويش مي‌گيرد.