تحليل مضامين بصري فالنامه‌هاي مصور عصر صفوي بر مبناي كاربرد در امر پيش‌گويي (مطالعۀ موردي: نگاره‌هاي نسخۀ فالنامۀ فارسي موزه توپقاپي سراي)

فالنامه‌هاي مصور عصر صفوي داراي نگاره‌هاي متعدد با مضامين گوناگوني هستند كه اين نگاره‌ها در جهت هدف اصلي اين نسخه‌ها در امر پيش‌گويي و فال‌گيري به تصوير درآمده‌اند. در اين مقاله با هدف مطالعه و بررسي تنوع مضامين در نگاره‌هاي فالنامه‌هاي مصور دورۀ صفويه، نگاره‌هاي نسخۀ فالنامۀ فارسي موزه توپقاپي سراي مورد تحليل و خوانش قرار گرفته است تا پاسخي به اين مسئله داده شود كه در سنت فالنامه‌نگاري عصر صفوي چه مضاميني تصوير شده؟ و اين تصاوير چگونه در ساحت پيش‌گويي و فال‌گيري مورد استفاده قرار گرفته‌اند؟. اين پژوهش با روش توصيفي تحليلي و گردآوري اطلاعات به شيوۀ كتابخانه‌اي صورت گرفته است. نتايج به‌دست آمده از اين تحقيق نشان مي‌دهد كه مضامين نگاره‌هاي نسخۀ فالنامۀ فارسي موزه توپقاپي سراي در سه دستۀ اصلي ديني، ادبي و تنجيم به تصوير درآمده و مضامين ديني بيشترين تعداد نگاره‌هاي اين نسخه را به خود اختصاص داده است. مضامين نگاره‌هاي اين نسخۀ فالنامه از طريق كاركرد تمثيلي روايت تصاوير در جهت تعيين سعد و نحس امور و باورپذيري پيش‌گويي مورد استفاده قرار گرفته است. همچنين در اين نسخه تلاش شده است تا با القاي مفهوم توسل و استخاره از طريق مضامين ديني نگاره‌ها به امر پيش‌گويي و فال‌گيري در برابر ممنوعيت نهادهاي ديني، مشروعيت داده شود.