رتبه‌بندي انواع تحريم‌هاي اقتصادي و برآورد شاخص مخاطرات تحريم با استفاده از روش تحليل سلسله مراتبي فازي

تحريم‌‌هاي اقتصادي از اصلي‌‌ترين چالش‌‌هاي اقتصاد ايران مي باشد كه مديريت مخاطرات آن بايد در اولويت‌‌هاي سياست‌‌گذاران قرار گيرد. از اين رو در مطالعه حاضر ابتدا انواع تحريم‌‌هاي اقتصادي بر اساس ماهيت و منشأ انواع تحريم‌‌ها طبقه‌‌بندي شده و سپس بر اساس مخاطراتي كه بر اقتصاد ايران دارند، رتبه‌‌بندي مي‌‌شوند. براي اين منظور با بكارگيري روش تحليل سلسله مراتب فازي و نظرخواهي از خبرگان، مخاطرات انواع تحريم‌‌هاي اقتصادي عليه ايران بر اساس دو معيار «هزينه‌‌هاي تحميلي بر اقتصاد» و «قابليت دور زدن تحريم‌‌ها» برآورد مي‌‌شود. بر اساس نتايج بدست آمده، تحريم‌‌هاي ماليبانكي سازمان ملل با 56 درصد، نفتي سازمان ملل با 21 درصد، ماليبانكي اتحاديه اروپا با 15 درصد و نفتي اتحاديه اروپا با 9 درصد بيشترين مخاطرات را در بين انواع تحريم‌‌ها بر اقتصاد ايران داشته‌‌اند كه در مجموع بيش از 78 درصد از كل مخاطرات تحريم‌‌هاي اعمالي عليه ايران مي‌‌باشد. از طرفي انواع تحريم‌‌هاي وضع شده توسط آمريكا نيز در مجموع 15 درصد مخاطرات تحريم‌‌ها را شامل مي‌‌شوند. در نتيجه در بين تمامي تحريم‌‌ها، اهميت تحريم‌‌هاي مالي بانكي و نفتي سازمان ملل و اتحاديه اروپا بسيار بيشتر از ديگر تحريم‌‌ها مي‌‌باشد كه بايد در برنامه‌‌ريزي‌‌ها و سياست‌‌هاي اتخاذ شده مورد توجه قرار گيرد.