كليدواژه :
غناء , صوت لهوي , ترجيع , تغني , الحان عرب , تلاوت حرفهاي ,
چكيده فارسي :
مشروعيت استعمال فنون موسيقايي در آواهاي مذهبي به يكي از چالشهاي جامعه ديني امروز تبديل شده به گونهاي كه بررسي فقهي و تطبيقي در اين حوزه را به ضرورتي اجتناب ناپذير بدل كرده است. نوشتار حاضر، در يك بررسي جامع و فراگير صوت، عرفاً مطرب را به عنوان موضوع حرمت غناء معرفي ميكند. به علاوه، مدعاي انصراف مفهوم غناء به غناي لهوي و شبهات مطرح حول موضوع غناء اعم از شبهات مفهوميه و مصداقيه نميتواند مقيّد اطلاق حرمت غناء باشد. نگارنده با تطبيق نتايج بحث بر اسلوب تلاوت حرفهاي عقيده دارد، دلايلي چون تنگناهاي تجويدي و حساسيتهاي شرعي سختگيرانه در جنبه موسيقايي تلاوت، موجب شده در قياس با ديگر آواهاي مذهبي آسيب كمتري در زمينه ورود اصوات محرم متوجه تلاوت حرفهاي باشد. در همين راستا، اين نكته بيان شده كه صوت لهوي حرمت مطلق نداشته، اما استعمال آن در تلاوت قرآن حرام است. روايات مشتمل بر استحباب تغني و ترجيع در تلاوت نيز نميتواند مخصص حكم حرمت مطلق غناء باشد. همچنين در فقه شيعي مانعي براي استعمال الحان موسيقي عربي در تلاوت نيست، به شرطي كه اين الحان، غنايي و لهوي نباشند و موجب سبكي و وهن كلام الهي نشوند. اهل سنت مناط صحت يا عدم صحت شرعي استعمال الحان را بر حكم شرعي غناء متوقف نميدانند. نوشتار حاضر بازخواني و برداشتهاي نويني از مدلولات برخي روايات مشهور مرتبط با حوزه زيباخواني قرآن كريم ارائه كرده است.