بررسي اختلاف طرق در روايت حفص

روايت حفص در حال حاضر، گسترده‌ترين روايت قرآني در جهان اسلام به خصوص در شرق آن است، اما ظاهراً قرائت بدين روايت به آن آساني (يا سادگي) كه تصور مي‌شود، نيست و اين امر به طرق خلاف روايت حفص بر مي‌گردد كه هريك مشتمل بر موارد اختلافي خاص است و با توجه به منع خلط بين طرق در يك روايت، قاري موظف به رعايت موارد خلاف يك طريق تا انتهاي قرائت خود مي‌باشد؛ لذا پيش از هر چيز بر او لازم مي‌آيد كه طرق خلاف و موارد اختلافي را بشناسد و بر يك يا چند طريق بدون خلط طرق قرائت كند. بديهي است چنين كاري، از سهولت آموختن اين روايت مي‌كاهد و موجب مي‌شود كه قاري فقط يك يا دو طريق را برگزيند و از آموختن و خواندن به ديگر طرق محروم بماند و يا همه را بياموزد، اما در قرائت با صعوبت عدم خلط طرق مواجه گردد. در اين مقاله سعي شده، ضمن معرفي طرق خلاف روايت حفص، موارد اختلاف، وجوه قرائت بدان موارد خلاف، با جمع‌بندي و آمارگيري از اين وجوه بر اساس طرق و نيز مفهوم‌شناسي خلط و تركيب طرق بيان گردد و در نهايت، ثابت نمايد كه قرائت به روايت حفص با در نظر گرفتن تمامي طرق خلاف در آن چندان ضرورت ندارد و مي¬توان آنها را محدود نمود. لذا براي نيل به اين هدف، روش خاصي پيشنهاد شده است.