نگرشي بر ماهيت تغنّي در تلاوت قرآن

از جمله مؤلفه‌هاي مهم در اثرگذاري و انتقال مفاهيم قرآن، بيان زيبا و صوت و لحن واژگان قرآن مي‌باشد. در اين ميان تغني يكي از عناصر مهم تلاوت محسوب مي‌شود كه سرچشمه اصلي آن را بايد در نخستين نغمه‌پردازي‌هاي آغاز اسلام جست‌وجو كرد. با مراجعه به سيره پيامبر گرامى اسلام درمى‌يابيم كه با نزول قرآن كريم، پيامبراسلام خود بر قرائت قرآن با صداى زيبا و آهنگ خوش اهتمام داشتند و امامان معصوم همچون امام سجاد، امام باقر و امام كاظم نيز در تلاوت قرآن از صداى زيبا و تلاوت دلنشين بهره مي‌بردند. در عصر حاضر نيز تلاوت تنغيمي به عنوان يك تلاوت پذيرفته شده در بين قاريان جايگاه خاصي پيدا كرد. در اين نوع تلاوت علاوه بر استفاده از نغمه‌هاي مختلف موسيقي و لحن‌ها، به اداء حروف و واژگان، وقف و ابتدا و همچنين شرايط و اصول مختلف تلاوت توجه شد. فقها درباره حلال يا حرام بودن تغني ديدگاه‌هاي مختلفي دارند؛ بسياري تغنّي را به معناي خواندن قرآن با صداي دلنشين و همراه با صوت و لحن ترجمه كرده‌اند كه با مباني و ارزش‌هاي قرآن متناسب است. موضوعي كه ابن عباس، ابن‌ مسعود و برخي ديگر از صحابه و تابعان آن را پذيرفته‌اند و اين موضوع در دوران معاصر نيز به عنوان يك امر مسلّم نزد قاريان نيز پذيرفته شده است. اين جستار بر آن است تا به روش توصيفي ـ تحليلي علاوه بر رويكرد تاريخي به تغني، اصل ماهيت تغني، جايگاه و اهميت وهمچنين مشروعيت آن را مورد بررسي قرار دهد.