كليدواژه :
قرآن , قرائات , اختلاف قرائات , شيخ طوسي , قرائت معتبر , قرائت راجح ,
چكيده فارسي :
قاريان قرآن كريم در خوانش برخي از واژه‌هاي قرآن اختلاف داشته‌اند. پژوهشگران حوزه قرآن و تفسير همواره در برابر پديده اختلاف قرائت ديدگاه خويش را آشكار ساخته‌اند. شيخ طوسي در مقام بزرگ مفسر و فقيه شيعي قرن پنجم در جاي‌جاي تفسير خويش، التبيان، قرائت قاريان را حكايت كرده و حجّت هر يك از قرائات را بيان كرده است. هرچند شيخ طوسي قرائت قرآن به قرائت‌هاي متداول را، روا مي‌داند و اصل گونا‌گوني خوانش را در قرآن كريم از اصحاب پيامبر اكرم، قاريان هفت‌گانه و ديگر قاريان مي‌پذيرد، ولي پرسش آن است كه وي در وجه اعتبار قرائت محكيّ از قاريان چه نظري دارد و چه قواعدي را براي تشخيص قرائت معتبر و روا از نامعتبر و ناروا به كار مي‌بندد؟ بر اساس جست‌وجوي فراگير در تفسير التبيان شيخ طوسي و بررسي سخنان وي در حكايت اختلاف قرائات و داوري درباره آنها، چنين به دست مي‌آيد كه شيخ طوسي بر پايه چهار ملاك و قاعده، قرائت معتبر را از نامعتبر مي‌شناساند؛ قرائت مخالف اصول و قواعد مسلَّم و قطعي زبان عربي در حوزه لغت، صرف و نحو، قرائت شاذّ و نارايج، قرائت مورد نهي معصوم و قرائت مخالف خط مصحف مرسوم نامعتبر است و تلاوت قرآن به چنين گونه قرائت‌هايي ناروا است.
