رمز و رازها در آثار سهروردي و مصيبت‌نامه عطار

اين پژوهش به شيوه توصيفي و تطبيقي نمادهاي رسائل سهروردي را مورد واكاوي قرار داده و دلايل ديرياب بودن رموز آن و همانندي‌ها و وجوه افتراق آن را با «مصيبت‌نامه» عطار مورد تحليل قرار مي‌دهد. كاربرد نمادهاي اساطيري، شخصي، ابداعي و كلان نمادهاي چند معنايي بر ابهام تمثيل‌هاي سهروردي افزوده است. او با بينش اشراقي خود، حتي از نمادهاي اساطيري برداشتي عرفاني فلسفي ارائه داده و همين طرز برداشت، سخن وي را از مفهوم يك بعدي و از پيش انديشيده دور و درك مفاهيم باطني آن را دشوار كرده و از جذابيت آثار او كاسته است. او به مناسبت مقام، از واژه‌ها در جايگاه رمز برداشتي متفاوت كرده كه مهم‌ترين دلايل ديرياب بودن مفاهيم اين رموز مي‌باشد نظم كلي «مصيبت‌نامه» نشانه جهان بيني و عرفان اوست. بيان منظوم، استفاده از حكايات و عدم كاربرد اصطلاحات علمي، فلسفي، كيوان شناسي در جايگاه رمز، درك ژرف ساخت بيان‌اش را آسان و بر جذابيت آن افزوده است. مهم‌ترين دليل افتراق سهروردي و عطار نحوه جهان بيني آنان شناخته شد، به طوري كه در آثار سهروردي پيامبر درون يا همان عقل كل، خورشيد وجود سالك و دليل معرفت و هدايت او مي‌شود در حالي كه در «مصيبت‌نامه» در نهايت حضرت محمد(ص) به كمك عقل آمده و راه را به سالك مي‌نماياند و چراغ هدايت او مي‌شود.