بررسي تطبيقي روابط بينامتني قرآن كريم و سروده‌هاي عربي خاقاني و سعدي

از ميان تمام منابع پيشامتني در ادبيات فارسي و عربي، قرآن كريم به واسطه الهي بودن و تمايز ذاتي با آثار ساخته‌شده توسط انسان‌ها و اشتمال بر آيات و مضامين و قصص غني و بي همتاي خود كامل ترين سرچشمه براي الهام گيري شاعران و نويسندگان مسلمان به شمار مي‌رود. برقراري روابط بينامتني با قرآن مجيد مستلزم تسلط بر زبان عربي و انس و آشنايي با قرآن كريم است. خاقاني و سعدي دو شاعر نامور زبان فارسي هستند كه به لطف دارا بودن دو مزيت مذكور، علاوه بر اشعار پارسي به زبان تازي نيز اشعار شيوا و غرّايي سروده اند. اين دو شاعر در تازي سروده هاي خود نيز مانند اشعار فارسي روابط بينامتني متعدد مشتمل بر تلميح، اقتباس، تضمين و تحليل با قرآن كريم داشته اند. در اين مقاله كه بر اساس روش تحليلي و تطبيقي فراهم آمده، كوشيده ايم تا با ذكر نمونه هايي از اشعار عربي هر دو شاعر و ترجمه آن ها، شيوه هاي روابط بينامتني ميان قرآن كريم و اشعار عربي آنان را بررسي و چگونگي و بسامد كاركرد اين شيوه ها را تبيين نماييم و مقايسه اي تطبيقي از اين ديدگاه ميان سروده‌هاي عربي آنان به عمل آوريم. با توجه به اينكه تا كنون مقاله اي به طور اخص به اين موضوع نپرداخته است، انتظار مي رود اين پژوهش راهگشاي تحقيقاتي از اين دست باشد.