ترسيم و تحليل نقشه علم‌نگاشتي برون‌دادهاي علمي حوزه اختلال طيف اوتيسم با استفاده از رويكرد هم‌رخدادي واژگان

مقدمه: يكي از ابزارهاي ترسيم نقشه علمي، شاخص هم‌رخدادي است كه از مهم‌ترين واژگان مدارك براي بررسي ساختار مفهومي يك حوزه تحقيقاتي استفاده مي‌كند. هدف از انجام پژوهش حاضر، تجزيه و تحليل ساختار نقشه علمي برون‌دادهاي حوزه اوتيسم از طريق تحليل هم‌رخدادي واژگان در پايگاه Web of Science بود. روش بررسي: اين مطالعه به روش علم‌سنجي انجام شد. جامعه تحقيق شامل 14186 ركورد از توليدات منتشر شده حوزه اوتيسم طي سال‌هاي 2010 تا 2017 در پايگاه Web of Science بود. داده‌ها به روش تحليل شبكه اجتماعي مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. يافته‌ها: واژگان «توانايي، ناهنجاري، سندرم، اختلال، فنوتيپ و نورون»، اصلي‌ترين واژگان حوزه اختلال طيف اوتيسم بودند. اين واژگان بيشترين امتياز را از نظر شاخص‌هاي مركزيت به دست آوردند. از نظر شاخص‌هاي كلان نيز شبكه حوزه اوتيسم شبكه‌ منسجمي بود. در اين حوزه، كشورهاي آمريكا، انگلستان و كانادا نسبت به ساير كشورها توليدات بيشتري داشتند و دانشگاهاي كاليفرنيا، لندن و هاروارد پرتوليدترين دانشگاه‌ها در عرصه بين‌المللي بودند. در بين دانشگاه‌هاي ايراني نيز دانشگاه‌هاي علوم پزشكي تهران، آزاد اسلامي و علوم پزشكي شهيد بهشتي نسبت به ساير دانشگاه‌ها توليدات بيشتري را به خود اختصاص دادند. در بين پژوهشگران برتر از لحاظ تعداد توليدات در سطح بين‌المللي، «Zwaigenbaum L.»، «Matson JL.» و «Gillberg C.» و در ميان پژوهشگران ايراني نيز «معماري الف، مشايدي پ و احمدلو م» بهترين علمكرد را كسب كردند. نتيجه‌گيري: اطلاعات به دست آمده از نقشه هم‌رخدادي واژگاني مي‌تواند به سياست‌گذاري هرچه بهتر در حوزه‌هاي علمي كمك كند؛ چرا كه در اين نقشه، هر واژه يا گروه واژگان به نوعي معرف يك حوزه ويژه است. بدين ترتيب، مي‌توان تصميمات كارامدي براي تخصيص و توزيع منابع اتخاذ كرد. همچنين، پژوهشگران مي‌توانند با موضوعات تازه و محققان برتر هر حوزه آشنا شوند.