روند عملكرد علوم دانش آموزان سوم راهنمايي از 1378 تا 1386 با توجه به هدف هاي سند چشم‌انداز 20 ساله : يافته‌هاي TIMSS در ايران و كشورهاي منطقه

در اين مقاله روند عملكرد علوم دانش آموزان سوم راهنمايي (هشتم) ايران در سه مطالعه بين المللي (TIMSS) با روش روندپژوهي با عملكرد دانش آموزان كشورهاي منطقه در چهار حيطه محتوايي (شيمي، علوم زمين، زيست شناسي و فيزيك) و سه سطح عملكرد شناختي (دانستن، به كاربردن و استدلال) به تفكيك جنسيت مقايسه شده است. رتبه عملكرد علوم دانش آموزان ايران با وجود افزايش تعداد كشورهاي منطقه شركت كننده از رتبه دوم در مطالعه 1999 به رتبه پنجم در مطالعه 2007 كاهش يافته است. متوسط عملكرد دانش آموزان ايران از متوسط عملكرد دانش آموزان كشورهاي شركت كننده در هر سه مطالعه بيشتر ولي از متوسط عملكرد دانش آموزان كشورهاي ارمنستان، اردن و دبي كمتر است. افزايش متوسط عملكرد در ايران از افزايش در اردن، ارمنستان، بحرين، تركيه و تونس كمتر است. درصد دانش آموزان ايران با نمره بالاتر از نقاط معيار از متوسط 18 كشور شركت كننده بهتر، ولي از درصد دانش آموزان ارمنستان، اردن، دبي، تركيه، بحرين و تركيه كمتر است. رشد متوسط عملكرد دانش آموزان دختر در بسياري از كشورهاي مورد مطالعه از جمله ايران از رشد متوسط عملكرد دانش آموزان پسر بيشتر است. روند رشد ويژگي هاي عمده و اثرگذار بر عملكرد تحصيلي در ايران از جمله وضعيت اقتصادي و تحصيلي خانواده دانش آموزان، خودپنداره علوم، دلبستگي به مدرسه، جو مدرسه، مشكلات رفتاري، محدوديتهاي تدريس دبيران، درك، رضايت و موفقيت دبير، ادراك دبير از امنيت مدرسه و تعامل دبيران با يكديگر از روند رشد از چند كشور كندتر است. با روند كنوني تحقق هدفهاي سند چشم انداز در حوزه آموزش عمومي محتمل بنظر نمي رسد.