رديابي مؤلفه‌هاي برابري آموزشي در برنامه درسي مطالعات اجتماعي دوره ابتدايي

در سال 1390 سند تحول بنيادين نظام تعليم و تربيت به تصويب رسيد. يكي از مؤلفه‌هاي اين سند تأكيد بر برابري آموزشي بود. هدف اصلي پژوهش حاضر، رديابي مؤلفه‌هاي كانوني برابري آموزشي در برنامه درسي قصد شده، تدريس شده و كسب شده در درس مطالعات اجتماعي دوره ابتدايي در سال تحصيلي 95-1394 براساس مدل مك‌كوان بود. بر اين اساس، سه مؤلفه كانوني برابري آموزشي (تكثر فرهنگي، جنسيت و وضعيت اقتصادي اجتماعي) در كتاب‌هاى مطالعات اجتماعي به عنوان برنامه درسي قصد شده مورد بررسي قرار گرفتند. همچنين تعداد دوازده نفر از معلمان دوره ابتدايي پايه‌هاي سوم تا ششم (هر پايه سه معلم) براي بررسي برنامه درسي اجرا شده و نيز دوازده نفر از والدين دانش‌آموزان دوره ابتدايي پايه‌هاي سوم تا ششم (هر پايه سه والد) در شهر شيراز براي بررسي برنامه درسي كسب شده به روش نمونه‌گيري هدفمند و تكنيك گلوله برفي تا حد رعايت قاعده‌‎ي نقطه اشباع انتخاب شدند. نتايج حاصل از پژوهش حاضر نشان داد كه در برنامه درسي قصد شده، در مؤلفه جنسيت بر نقش مادري براي دختران و نقش اقتصادي براي پسران تأكيد شده است. مؤلفه تكثر فرهنگي حوزه مغفول به شمار مي‌رفت و در مؤلفه اقتصادي اجتماعي بر شهرنشيني و قشر متوسط تأكيد شده است. همچنين، در برنامه درسي اجرا شده، در مؤلفه جنسيت بر نقش مادري براي دختران و نقش اقتصادي براي پسران تأكيد شده است، در مؤلفه تكثر فرهنگي، معلمان خود را مروج تكثر فرهنگي ندانستند و در مؤلفه اقتصادي اجتماعي بر قشر متوسط شهري تأكيد داشتند. از طرفي، در برنامه درسي كسب شده، نگرش دختران و پسران همسو بر استقلال مالي و كسب شغل و پايگاه اجتماعي بالا بود. همچنين عدم تساهل و مدارا در تفاوت‌هاي فرهنگي را در نگرش و رفتارشان نشان مي‌دادند و بيشتر بر وضعيت اقتصادي اجتماعي بالا و آن هم زندگي در شهرهاي بزرگ تأكيد داشتند.