مدلسازي مسئله مكان‏يابي و تخصيص در شرايط بحران زلزله و حل آن به‏ وسيله الگوريتم‏ هاي فراابتكاري

در اين پژوهش، يك مسئله ‏ي مكان‏يابي و تخصيص با در ‏نظر ‏گرفتن قيد ظرفيت، در شرايط بحران زلزله، طرح شده ‏است. هدف، انتخاب بهترين مكان‏ها براي اسكان موقت افراد و همچنين تخصيص بهينه ‏ي افراد به اين اماكن است، به نحوي كه ميزان تلفات و آسيب‏ هاي ناشي از زلزله و پس ‏لرزه‏ هاي بعد از آن، حداقل شود. در ادامه تخصيص بهينه‏ ي افراد به مراكز درماني نيز مورد بحث قرار مي‏گيرد. براي دستيابي به اين اهداف، مدل‏ رياضي متناسب با شرايط مسئله با در‏‏ نظر ‏گرفتن محدوديت‏هاي تعريف ‏شده، ارائه شده‏ است. با توجه به تحقيقات پيشين پژوهشگران اين امر، مسئله‏ ي مكان‏يابي و تخصيص يك مسئله ‏ي بهينه ‏سازي پيچيده محسوب مي‏شود. براي حل اين‏گونه مسائل، روش‏هاي فراابتكاري پيشنهاد شده ‏است. در اين تحقيق از الگوريتم ‏هاي ژنتيك و رقابت استعماري استفاده شده و نتايج نهايي با هم مقايسه شده‏ اند. طبق نتايج به دست آمده الگوريتم رقابت استعماري مي‏تواند رقيبي براي الگوريتم ژنتيك در اين‏گونه مسائل باشد، چرا كه ميانگين جواب‏ هاي پيدا شده توسط اين الگوريتم بهتر از الگوريتم ژنتيك است، اما سرعت همگرايي در الگوريتم ژنتيك، بيشتر است. مطالعه ‏ي موردي اين پژوهش، مطالعه بر‏ روي منطقه‏ ي شماره‏ ي 3 شهر تهران است. با استفاده از اطلاعات موجود و در دسترس اين منطقه، مكان‏هايي كه داراي شرايط مطلوب براي اسكان هستند، با كمك علم سيستم اطلاعات جغرافيايي (GIS) و نرم ‏افزار ARC GIS استخراج شده ‏است. الگوريتم رقابت استعماري براي حل اين مسئله پياده‏ سازي شده ‏است و در پايان تعداد بهينه‏ ي مراكز اسكان و تخصيص بهينه‏ ي افراد منطقه به اين مراكز و هچنين تخصيص افراد به مراكز درماني موجود در منطقه، ارائه شده‏ است