بزهكاري و بزه‌ديدگي بومي‌هاي اينترنت؛از علت شناسي تا پاسخ دهي در پارادايم ترميمي

با استقلال شخصيت ‌ماليِ نسلي كه به «بوميان شبكه» يا «بوميان ديجيتال» شهرت يافته‌اند، به‌صورت تصاعدي بر نرخ جرائم در فضاي سايبر به‌ويژه در شبكه‌هاي اجتماعي افزوده‌شده است به گونه اي كه مدل‌هاي جرم دستخوش تغييرات ناگهاني در نوع و مكان بزهكاري، سن و جنسيت بزهكاران و بزه‌ديدگان گرديده است. اين پژوهش با روش تحقيق كيفي و با مبنا قرار‌دادندو نظريه جرم‌شناسي، متكفل علت‌شناسي مسئله و ارائه پاسخ‌هايي متناسب با علل و عوامل بزهكاري و بزه‌ديدگي بومي هاي اينترنت يا نسل شبكه است؛ جامعه آماري تحقيق، متشكل از 10 بزه‌ديده و 10 بزهكار نوجوان شبكه‌هاي اجتماعي است كه با ابزار مصاحبه و مشاهده، اطلاعات لازماز ميان آن‌ها جمع‌آوري شده است. يافته‌هاي پژوهش نشان مي‌دهد كه بي‌احتياطي در رفتارها و تعاملات مجازي، زمينه‌هاي بزه‌ديدگي نوجوانان (غالباً دختران) را فراهم مي‌كند و توسل نوجوانان (غالباً پسران) به تقصير بزه‌ديده و مجازي‌بودن رفتارها به تسهيل مسئوليت‌گريزي و بزهكاري آن‌ها مي‌انجامد. نتيجه و نظريه ‌اين پژوهش آن است كه در ميان دو الگوي كيفري و ترميمي، پاسخ‌هاي ترميمي به بوميان ديجيتال، تناسب بيشتري با دلايل بزه‌ديدگي و بزهكاري دارد؛ چه آنكه پاسخ‌هاي ترميمي به «هوشياري سايبري» بزه‌ديده، «مسئوليت‌پذيري» بزهكار و «مشاركت» جامعه منفعل راياسپهر منتج مي‌شود.