امكان‌سنجي طراحي شبكۀ هشدار سريع زلزلۀ تهران

افزايش جمعيت و مهاجرت بي‌رويه به شهر تهران و در پي آن گسترش ساخت‌و‌ساز، مواجهۀ اين كلان‌شهر با مخاطرات طبيعي را افزايش داده است. قرارگيري تهران با بافت‌هاي تاريخي و فرسودۀ گسترده در دامنه‌هاي جنوبي البرز و دارا بودن گسل‌هاي فعال، سبب افزايش مخاطرۀ ناشي از رخداد يك زمين‌لرزۀ بزرگ شده است كه ممكن است پيامدهاي جبران‌ناپذيري داشته باشد. كلانشهرهايي چون تهران در پي رخداد يك زمين‌لرزۀ بزرگ، با مخاطراتي چون آتش‌سوزي، فروريزش، نشت آب و از كار افتادن بسياري از خدمات روبه‌رو خواهند بود. سيستم‌هاي هشدار سريع زلزله، يكي از راه‌هاي كاهش مخاطرات زمين‌لرزه در كلانشهرهاست كه در دو دهۀ اخير در جهان مطرح شده و همچنان موضوعي در حال تحقيق است. تعداد محدودي از كشورها مانند ژاپن، آمريكا، مكزيك و روماني، سيستم هشدار را به‌طور كامل به اجرا درآورده‌اند كه در حال بهره‌برداري است و برخي كشورهاي ديگر مانند ايتاليا، سوئيس، تركيه، كرۀ جنوبي و چين در حال اجراي نمونۀ پايلوت، راه‌اندازي يا تحقيق در اين زمينه‌اند. به‌منظور كاهش مخاطرات احتمالي زلزله‌هاي بزرگ، مقالۀ حاضر به بررسي ممكن بودن يا نبودن به‌كارگيري يك سامانۀ هشدار سريع براي شهر تهران پرداخته است. در اين مطالعه، امكان‌پذيري يك شبكۀ ايده‌آل بررسي شده است. همچنين به بحث امكان‌سنجي سامانۀ هشدار سريع زلزلۀ تهران و اينكه آيا اساساً هشدار وقوع زمين‌لرزه در تهران با توجه به گسل‌هاي اطراف امكان‌پذير است، پرداخته شده است. همچنين حساسيت برخي از پارامترهاي مورد استفاده در سامانه‌هاي هشدار سريع تجزيه‌وتحليل شده و در برخي از پارامترها، مقدار بهينه و براي ديگر پارامترها ميزان حساسيت آنها براي شبكۀ هشدار سريع بيان شده است. در نهايت اين نتيجه حاصل شد كه با توجه به گسل‌هاي اطراف تهران، براي بسياري از زمين‌لرزه‌هاي مخرب امكان هشدار، حداقل براي چند ثانيه وجود دارد.