قرائتي عرفي از دين؛ تحليل و نقد رهيافت دين‌شناختيِ العشماوي

A Secular Reading of Religion; a Critical Analysis of al-Ashmawi Religious Approach

امروزه جرياني نوانديش در جهان عرب، در پي فروكاهي دين به معنويت است. اين جريان به صورت نرم از سنت و شريعت ديني گذر كرده و دين منهاي احكام اجتماعي سياسي را بر دين برخوردار از اين احكام ترجيح داده است. محمد سعيد العشماوي (1932 2013م) از جمله نمايندگان اين رهيافت است. او با اتخاذ رهيافت تاريخمندانه به قرآن، بشري دانستن الفاظ قرآن، و محدود كردن اعتبار سنت نبوي و قوانين فقهي به زمان حضور پيامبر(ص)، تقريري دنيوي از دين در جهان اسلام ارائه داده است. اين مقاله با روشي تحليلي و استنادي، در پي سنجش و نقد مداخل ورود وي به اين رهيافت عرفي است. يافته هاي تحقيق نشان مي دهد ناسازواري هايي دروني در انديشه هاي وي وجود دارد كه نقض غرض از سوي خداي حكيم، نفي جاودانگي دين، بي نيازي كامل انسان از دين، نفي نزول دفعي قرآن، و انكار عصمت پيامبر در دريافت و ابلاغ وحي، از جمله آن هاست. اين موارد، رهيافت العشماوي در حوزه دين شناسي را با چالش مواجه ساخته است.

no abstract.