ويژگي هاي شاخص بلاغي و محتوايي شطحيات بايزيد

Noteable Thematic and Features in Bayazid's "shathiyyat

عارف گرچه لحظات و آناتي از عمر خويش را در عالم برتر ملكوت به ­سرمي ­برد كه صباح و مساء و مكان ندارد و تهي از هرگونه كثرت است، هنگام نقل تجربيات خود از وحدت، ناچار از توسل به­ ابزارهاي عالم كثرت كه مفهوم و منطوق است مي­ گردد و براي توصيف خاطرات خود، هم از زبان حقيقي و هم از زبان مجازي استعانت مي­ جويد، با وصف اين سخنان وي متناقض ­نما و نيازمند شرح و تأويل مي­ گردد. بايزيد بسطامي پس از شهود يگانگي نفس فردي خويش با نفس كلي يا نامتناهي از عروض احوال و تجارب گوناگوني گزارش كرده كه زبان وصف او را هنري و جمال­ شناسانه و گزاره­ هاي عارفانه ­اش را از منظر برخي بي ­معني و از منظر گروهي حقيقت ولي غيرقابل نفي و اثبات ساخته است. وي در توصيفات خود از عالم وحدت محض، از زبان حقيقي و مجازي و انواع صور خيال چون تشبيه، استعاره، نماد و... بهره مي­ جويد و با ابزارهاي بلاغي مخاطب مبتدي سلوك را با شهود حق، مرتبه اللهي انسان، لامكاني و لازماني عالم وراي حد تقرير آشنا مي ­سازد. سخنان شطح آميز، گرچه براي ارزش استحساني و زيباي ي­هاي شاعرانه از زبان وي سرريز نكرده ­اند، داراي تصاوير خيالي پنداري و پديداري­ اند. اين مقاله بر آن است تا ويژگي ­هاي ساختاري شاخص شطحيات وي را از نظر بلاغي و محتوايي بررسي نمايد.

Although Mystic passes moments of his life in transcendental empyrean world that it is nonspace and nontemporal, and it is empty of any plurality, when he narrates about his experience of Unity, he has to use ways of the Plural world that they are concept and logical and he uses from both literal and virtual languages for his description, However his speech is paradoxical and needs explanation and Interpretation. Bayazid-e-Bastami reports from various experiences after intuition of unity his finite self with Universal Self or infinite that makes his description Language, artistic and aesthetic. an‎d it has made his mystically propositions, meaningless for some people, the people accepted them; they cannot either denied them or verified. He uses literal and virtual languages and imagery as simile, metaphor, symbol to describe absolute unity world. He familiarizes the audience who is beginner at the mystical journey with intuition of God, Khlyfhatollahi status, of transcendental world that it is beyond the limit of expression and it doesn't have any place or time to explain. However his paradoxical speech doesn't overflow from his language for aesthetic value and poetic beauties, they have imaginary and phenomenal images. This article tries to study structural features of rhetorical and thematic of Bayzid's "Shathiyyat"