استل آرامي قلايچي بوكان؛ كتيبه بومي منطقه يا وارداتي ؟

QalaichiBukan Aramaic Stele: A Local or Transferred Inscription

استل قلايچي بوكان كه كتيبه آرامي دارد منسوب به ماناهاست. پژوهشگران بسياري بر متن و تفسير آن پژوهش كرده اند. اما، مبناي كار همه آن ها اين است كه استل در داخل محوطه معبد قالايچي به دست آمده است. اما، شواهد مبني بر به دست آمدن دو قسمت كتيبه و متن آن ابهامات بسيار دارد و حكم به مانايي بودن آن را دچار ترديد مي كند. نگارنده در اين نوشته تلاش داردمشخصات و متن كتيبه استل قلايچي بر اساس نظرات پژوهشگران گوناگون بياورد. همچنين ارتباط معبد قلايچي بوكان با كتيبه و باورهاي متجلي در متن كتيبه استل قلايچي بر اساس آراء مختلف ذكر كند. از مجموع اين نظرات و شواهد به دست آمده و متون مشابه ديگر مي توان در مانايي بودن اين كتيبه ترديد كرد اما آشوري و اورارتويي نيز نيست و شايد كتيبه از جايي احتمالا در بين النهرين يا شمال سوريه در زماني نامعلوم به اينجا آورده شده است. همچنين احتمالا فتح نامه يا كتيبه يادماني است نه عهرنامه و پيمان.

QalaichiBukan Aramaic Stele is considered to be Manneaen. Many scholars have studied its text most of which based on that the stele was discovered inside the walls of the temple. But, according to the evidence, there are doubts about the inscription text and its discovery. Therefore, there are doubts about its origin of its being Manneaen. It is the aim of the author to mention different ideas about the stele. The relation of the text and Qalaichi temple and the beliefs reflected from the text are also mentioned. According to the pieces of evidence the Mannaean origin of the stele is doubtful. It is not Assyrian norUrartian. It is possible that the stele is brought to this site in an unknown era. It is also possible that the stele of QalaichiBukan is not a treaty but a triumph text.