پديد آورندگان :
خاني, آذر دانشگاه اروميه , مدرسي, فاطمه دانشگاه اروميه , نزهت بهمن دانشگاه اروميه
چكيده فارسي :
واژه هاي شناور يا مفردات، آن دسته از واژه هايي هستند كه عنوان صرفي ثابتي ندارند. به عبارتي، اين واژه ها ما بين دو حوزه ساختواژه و نحو قرار مي گيرند. از يك سو، واژه اند و از ديگرسو، تعيين معناي دقيق آنها مستلزم دقت در روابط نحوي و جايگاه آنهاست. بنابراين، مقولاتي واژگاني-نحوي به شمار ميروند. از اين رو، بايد در ارتباط با ديگر واژه هاي جمله سنجيده شوند تا بتوان آنها را به يكي از مقولات نحوي زبان فارسي نسبت داد. مقاله حاضر با شيوه توصيفي- تحليلي سعي دارد كه اين واژه ها را در متن كتاب «ارشاد المريدين» كمالالدين حسين خوارزمي بررسي كند. برايند پژوهش حاكي از آن است كه واژه هاي بس/ بسي، تا، چند/ چندين، چنين/ چنان، چون/ چو، همچو/ همچون، چه، دگر/ ديگر، كه، مگر، هم، همه، هيچ، يك/ از واژه هاي شناوري هستند كه در اين متن به كار رفته اند. بيشتر اين واژه ها در نقشهاي دستوري قيد (پرسش، منظور، زمان، شرط، استثنا، ترديد، افزايش، نفي و ترتيب)، صفت (مقدار، پرسشي، مبهم و تعجبي)، حرف اضافه، مسنداليه، هم پايگي، ضمير (مبهم، پرسشي، غيرپرسشي و شمارشي) به كار رفته اند. در اين ميان «كه» پركاربردترين واژه شناور اين متن است كه جمله بعد از آن در نقش ضمير غيرپرسشي، پيوند، مسنداليه، صفت، مفعول، قيد زمان و قيد شرط ظاهر شده است.
چكيده لاتين :
The float words or Mofradāt is a class of words that they haven’t fix morphological labels. In other words, these words are placed between morphology and syntax. On the other hand, they are words and on the other hand, the determination of their exact meanings is depended on consideration syntactic relations and their places. So, they are morphological-syntactic categories. Therefore, they must be measured in terms of other words of the sentence to attribute to one of the syntactic categories in Persian grammar. This article –by descriptive-analytical method- tries to explore these words in Kamal al-Din Hossein Khwarizmi’s Iršād al- Morīdīn. The results of this research show that the float words of this text are: “bas / basi”, tā, čand/ čandīn, čonīn/ čonān, čo/hamço, čoon/hamčoon, če, degar/digar, ke, magar, ham, hame, and hīč. Many of these words have grammatical functions such as adverb (interrogative, cause, conditional, exceptional, uncertainty, increasing, negative and arrangement), adjective (quantity, interrogative, indefinite and exclamatory), preposition, subject, conjunction, pronoun (indefinite, interrogative, non-interrogative and numeration). Meanwhile, “ke” is the most usable float words in this text. The next clauses of it have the functions of non-interrogative pronoun, conjunction, subject, adjective, object, time and condition adverb.
