تحليل روايت موسي(ع) و سامري بر پايه نشانه معناشناسي گفتماني

Analyzing Moses and Samiri’s Narrative – A Semiotic Approach

در اين پژوهش تحليل روايت موسي(ع) و سامري در چارچوب نشانه معناشناسي گفتماني با استفاده از الگوي كنشي گرمس و معناهاي محوري، با توجه به مربع معناشناختي در ژرف­ ساخت روايت و انواع نظامهاي گفتماني به ­كار رفته در توليد گفتمان روايي بحث و بررسي شد. اين تحقيق با رويكرد توصيفي ـ تحليلي در پي آن است تا با تحليل روايت موسي(ع) و سامري، بر اساس نظريۀ نشانه معناشناسي گرمس، ضمن كشف انواع نظامهاي گفتماني حاكم بر اين روايت، الگوي كنشي موجود در آن را مشخص و معاني محوري در ژرف­ساخت اين روايت را به­ منظور فهم شيوۀ گفتمان­ سازي قرآن دريابد. نتايج به دست آمده نشان خواهد داد، هستۀ مركزيِ اين روايت مبتني بر دو نظام كنشي و شوشي به­ دنبال اثبات گفتمان هدايت و نفي گفتمان بت­ پرستي است. به­ علاوه، تحليلها نشان ميدهند روند پيوست قوم به ابژۀ ارزشي، ابتدا با گفتماني تجويزي شكل ميگيرد و سپس اين گفتمان تجويزي به شكل گيري شوش در وجود كنشگر و نهايتاً توانش و پيوست قوم به گفتمان هدايت منجر ميشود؛ اما در گفتمان، ضلالت روند با نظامي شوشي در درون كنشگر آغاز شده است و اين شوش تبديل به كنش و گسست قوم از ابژۀ ارزشي مي شود كه اين امر حاكي از ساز­و­كار توليد معنا در دو خط متضاد، بر اساس نظامهاي گفتماني است.

In the framework of Greimas semiotic theory and the notions like actantial model, axiological system and deep structure-meaning, the current research tries to analyze Moses and Samiri’s narrative. By adopting a descriptive –analytical approach, this study seeks to investigate the underlying structure of this narrative in order to explore the dominant discursive systems. This approach help better understand the discursive system of Quran. The results showed that the core element of this narrative is based on action and state which proves the guidance discourse and negates the idolatry discourse. Moreover, the analyzes showed that the process of attaching people to an object of value is initially formed with a prescriptive discourse, then this prescriptive discourse leads to the formation of state in actor and ultimately to the competence and people's attachment to the guidance discourse. Thus, in the stative system, the decadence of meaning begins in actor which then changes into action and discontinuity from object of value. According to dominant discursive systems, this meaning generation process acts in two paradoxical way.