اثر رژيم آبياري و سوپرجاذب بر خصوصيات كمّي و كيفي چغندرقند ( .Beta vulgaris L)

Effect of Super-Adsorbent and Irrigation Levels on Quantitative and Qualitative Characteristics of Sugar Beet (Beta vulgaris

به­ منظور بررسي اثر اعمال رژيم آبياري و سوپرجاذب بر خصوصيات كمّي و كيفي چغندر­قند رقم رستار، آزمايشي در سال زراعي 1396 به­ صورت كرت­هاي خرد شده در قالب طرح بلوك­ هاي كامل تصادفي با سه تكرار در مزرعه كشاورزي دانشگاه مهاباد اجرا گرديد. رژيم آبياري شامل سه سطح 60، 120 و 180 ميلي‌متر تبخير از تشتك كلاس A كه به كرت‌هاي اصلي و پليمر سوپرجاذب A200 در چهار سطح صفر، 50، 150 و 200 كيلوگرم در هكتار به كرت‌هاي فرعي اختصاص يافتند. نتايج نشان داد اثر ساده رژيم آبياري و سوپرجاذب بر كليه صفات به ­غير از ضريب استحصال قند معني­دار بود. اثر متقابل دو عامل بر وزن خشك اندام هوايي، عيار قند، عملكرد ريشه و عملكرد قند ناخالص و عملكرد قند خالص معني­دار بود. مقايسه ميانگين رژيم­ هاي آبياري نشان داد كه بالاترين شاخص سطح برگ، طول غده و محتوي آب نسبي برگ و كمترين درصد قند خالص به ­ترتيب به رژيم آبياري، پس از 60 ميلي­متر تبخير، اختصاص داشت. كاربرد سطوح 50 و 150 كيلوگرم در هكتار سوپر­جاذب بيشترين شاخص سطح برگ، طول غده و محتوي آب نسبي برگ و كمترين درصد قند خالص را به خود اختصاص دادند. در اين مطالعه بالاترين وزن خشك اندام هوايي، عملكرد ريشه، عملكرد قند ناخالص و خالص و كمترين درصد عيار قند در رژيم آبياري بعد از 60 ميلي­متر تبخير و استفاده از 200 كيلوگرم در هكتار سوپر جاذب مشاهده شد. بررسي برهمكنش مقدار مصرف آب و سوپرجاذب نشان داد تيمار عدم كاربرد سوپرجاذب و آبياري بعد از 60 ميلي­متر تبخير و تيمارهاي كاربرد 50، 150 و 200 كيلوگرم سوپرجاذب در هكتار در رژيم آبياري بعد از 120 ميلي متر تبخير و همچنين تيمار كاربرد 150 و 200 كيلوگرم در هكتار سوپرجاذب در رژيم آبياري بعد از 180 ميلي­متر تبخير، اختلاف معني­دار از نظر عملكرد قند خالص نشان ندادند، بنابراين، كاربرد 150 كيلوگرم سوپرجاذب در هكتار در شرايط آبياري بعد از 180 ميلي­متر تبخير مي­تواند عملكرد قند خالص مشابه تيمار عدم كاربرد سوپرجاذب و آبياري بعد از 60 ميلي­متر تبخير در چغندرقند داشته و منجر به صرفه­ جويي 8650 مترمكعب آب در هكتار شود.

To Investigate the effect of super-adsorbent and irrigation levels on quantitative and qualitative characteristics Rastar cultivar of sugar beet a split plots experiment was conducted based on randomized complete block design with three replicas was conducted at the Agricultural University of Mahabad in 2017. Irrigation in three levels (Irrigation after 60, 120 and 180 mm evaporation from class A pan) is assigned to main plats and super-absorbents A200 in four levels (0, 50, 150 and 200 kg.ha-1) to the subplots. The simple effects of irrigation regime and superabsorbent on all traits, except for the coefficient of sugar extraction, was significant. The interaction of treatments were significant on the dry weight of shoot, sugar content, root yield, and sugar yield and white sugar yield. In this research, the highest leaf area index, root length, and leaf relative water content and the lowest amount of white sugar content belonged to irrigation after 60 mm evaporation. Application of 50 and 150 kg.ha-1 super-absorbent highly increased leaf area index, root length, and leaf relative water content while it decrease the percent of white sugar content. The highest shoot dry weight (3.97 t.ha-1), root yield (69.35 t.ha-1), sugar yield (10.51 t.ha-1) and white sugar yield (9.39 t.ha-1) and the lowest percentage of sugar (15.20%) caused by irrigation interval after 60 mm evaporation and using 200 kg.ha-1 super-absorbent. Interactions due to irrigation and use of super-absorbent showed that there was the non-significant difference between irrigation regime after 60 mm in control treatment (not applicable super-absorbent) with the application of 50, 150 and 200 kg.ha-1super-adsorbent in irrigation regime after 120 mm and application of 150 and 200 kg.ha-1super-absorbent in irrigation regime after 180 mm. Thus, using of 150 kg.ha-1 super-absorbent in irrigation regime after 180 mm evaporation can have similar white sugar yield as it was under irrigation regime after 60 mm in control treatment (not applicable super-absorbent) while saving about 8650 m3 per hectare by using this treatment.