مقايسه روند شاخص‌هاي انرژي و ميزان توليد گاز گلخانه‌اي CO2 در توليد كلزاي آبي و ديم در شمال ايران

Comparison of energy indices and CO2 greenhouse gas emission in irrigated and rainfed canola in northern region of Iran

مصرف انرژي و گرمايش جهاني و به دنبال آن بحث تغيير اقليم ناشي از فعاليت‌هاي بشر يكي از مشكلات و معضلات عمده محيط زيستي است كه بسياري از پژوهشها را متوجه خود ساخته است. پژوهش حاضر به بررسي روند مصرف انرژي و توليد گاز گلخانه‌اي CO2 در توليد كلزاي (Brassica napus) آبي و ديم در استانهاي شمالي كشور پرداخت و شاخص‌هاي انرژي خروجي با توجه داده هاي جمع آوري شده، برآورد گرديد. دادهها از كشاورزان استانهاي مازندران و گلستان در سال 95 و به روش نمونه‌گيري تصادفي جمعآوري گرديد. نتايج حاصل از بررسي داده‌ها نشان داد كه انرژي ورودي در كشت ديم در مازندران و گلستان به ترتيب به ميزان 49/29 و 77/28 گيگاژول در هكتار و انرژي ورودي در كشت آبي در مازندران و گلستان به ترتيب به ميزان 52/33 و 10/34 گيگاژول بر هكتار محاسبه گرديد. ميزان انرژي خروجي در كشت ديم در مازندران و گلستان به ترتيب به ميزان 3/90 و 4/88 گيگاژول بر هكتار و انرژي خروجي در كشت آبي در مازندران و گلستان به ترتيب به ميزان 27/82 و 25/82 گيگاژول بر هكتار محاسبه گرديد. بالاترين و پايينترين نسبت انرژي در توليد كلزا به ميزان 07/3، 41/2 به ترتيب در كشت ديم و آبي در استان گلستان بدست آمد. همچنين ميزان توليد گاز گلخانه اي CO2 در كشت ديم در مازندران و گلستان به ترتيب به ميزان 04/41715 و 60/39968 كيلوگرم در هكتار و ميزان توليد گاز گلخانه‌اي CO2 در كشت آبي در مازندران و گلستان به ترتيب به ميزان 11/46180 و 62/45011 كيلوگرم بر هكتار محاسبه گرديد. با توجه به بالاتر بودن شاخص هاي انرژي در كشت ديم نسبت به آبي در شمال ايران توصيه مي گردد كه كاشت كلزا به صورت ديم صورت پذيرد.

Energy consumption and global warming and followed by climate change that has been noticed a lot of research. This study investigates the energy consumption and CO2 greenhouse gas emissions in production of irrigated and rainfed canola (Brassica napus) in northern region of Iran and and output energy indices were estimated. Data were collected from 136 farmers in Mazandaran and Golestan provinces by random sampling method in years 2016. The results of the study showed that input energy in rainfed farming in Mazandaran and Golestan were 29.49 and 28.77 GJ/h and input energy in irrigated farming in Mazandaran and Golestan was 33.52 and 34.10 GJ/ha was calculated. The energy output was calculated in raidfed farming in Mazandaran and Golestan were 88.4 and 90.3 GJ/h and output energy in irrigated Farming in Mazandaran and Golestan were 82.27 and 82.25 GJ/ha. The highest and lowest value of energy ratio was obtained in production of canola 3.07 and 2.41 in rainfed and irrigated in Golestan province, respectively. Also the rate of production CO2 greenhouse gas was calculated in rainfed farming in Mazandaran and Golestan were 41715.04 kg/ha and 39968.60 kg/ha and reat of production CO2 greenhouse gas in irrigated farming in Mazandaran and Golestan were 46180.11 and 45011.62 kg/ha. Due to higher energy index in rainfed cultivation than irrigated in north of iran, it is recommended that canola cultivation done rainfed form.