اثر مقدار فسفر، باكتري ريزوبيوم و كود زيستي نيتراژين بر رشد و عملكرد لوبيا (.Phaseolus vulgaris L)

Effect of phosphorus rate, Rhizobium phaseoli inoculation and Nitragin biofertilizer on growth and yield of common bean (Phaseolus vulgaris L

به منظور بررسي اثر مقدار فسفر، كاربرد باكتري ريزوبيوم و كود زيستي نيتراژين بر رشد و عملكرد لوبيا (توده محلي گيلان)، آزمايشي به صورت فاكتوريل در قالب طرح پايه بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار در شهرستان املش، استان گيلان انجام شد. فاكتورهاي آزمايش شامل مقادير مختلف مصرف فسفر، كود زيستي نيتراژين و باكتري ريزوبيوم بود. نتايج نشان داد كه با افزايش مصرف فسفر از صفر به 50 كيلوگرم در هكتار، عملكرد دانه و عملكرد غلاف‌تر به‌طور معني‌داري به ترتيب به ميزان 28 و 21 درصد افزايش يافت. افزايش مصرف فسفر از 50 به 75 كيلوگرم در هكتار، تأثير معني‌داري بر عملكرد دانه و غلاف‌تر نداشت، درحالي‌كه مصرف بيشتر فسفر (100 كيلوگرم در هكتار) سبب كاهش معني‌دار عملكرد دانه و غلاف‌تر گرديد. معادلات رگرسيوني نشان داد كه حداكثر عملكرد دانه (9/1403 كيلوگرم در هكتار) و عملكرد غلاف‌تر (7/8510 كيلوگرم در هكتار) به ترتيب با مصرف 4/65 و 3/59 كيلوگرم فسفر در هكتار حاصل شد. مصرف كود زيستي نيتراژين سبب افزايش معني‌دار عملكرد دانه و غلاف‌تر به ترتيب به ميزان 7 و 10 درصد گرديد. همچنين تلقيح بذر لوبيا با باكتري‌هاي ريزوبيوم منجر به افزايش عملكرد دانه و غلاف‌تر به ترتيب به ميزان 17 و 20 درصد گرديد.

A field experiment was conducted in Amlash, Guilan province to evaluate the effect of phosphorus rate (P), Rhizobium phaseoli inoculation and nitragin biofertilizer on growth and yield of common bean (Guilan landrace). The experiment was designed in a factorial arrangement based on a Randomized Complete Block Design with three replicates. The factors were P rate, Rhizobium phaseoli application, and application of nitragin biofertilizer. Result showed that grain and fresh pod yields were significantly increased by 28% and 21%, respectively, as P application rate increased from 0 to 50 kg ha-1. No significant increase in grain and fresh pod yields were observed as P application rate increased from 50 to 75 kg ha-1, but further increase in P rate (75 kg ha-1) reduced grain and fresh pod yields significantly. Regression analysis showed that the highest grain (1403.9 kg ha-1) and pod (8510.7 kg ha-1) yields were obtained when phosphorus was applied at the rate of 65.4 and 59.3 kg ha-1, respectively. Grain and fresh pod yields were significantly increased by 7 and 10% with nitragin biofertilizer application, respectively. Moreover, grain and fresh pod yields increased by 17% and 20% after Rhizobium inoculation.