الگوي ساختاري احساسات شرم و گناه بر اساس شيوه‌هاي فرزندپروري والدين: نقش واسطه‌اي سبك‌هاي دلبستگي

هدف: هدف پژوهش تعيين الگوي ساختاري احساسات شرم و گناه بر اساس شيوه‌هاي فرزندپروري والدين با نقش واسطه‌اي سبك‌هاي دلبستگي بود. روش: روش پژوهش همبستگي و جامعه آماري دانش‌آموزان مقطع متوسطه دوم شهر تهران در سال تحصيلي 96-1395 به‌تعداد 124083 نفر بود. با روش نمونه‌گيري خوشه‌اي تصادفي چندمرحله‌اي مناطق جغرافيايي 1، 2، 4، 6 و 16 و از هر منطقه دو دبيرستان و از هر دبيرستان دو كلاس انتخاب شدند. بر اساس پيشنهاد گاداگنولي و وليسر 1998 حجم نمونه 420 نفر به‌همراه پدر يا مادر آن‌ها در نظر گرفته شد كه از مدارس فاطميه، آزاده، نيكان، ايران، قياس، شريعتي، كمال‌الملك، شريعتي، خوارزمي و رازي نمونه گيري شدند. داده‌ها با استفاده از پرسشنامه‌هاي احساسات شرم و گناه كوهن، ولف، پنتر و اينسكو (2011)، سبك‌هاي دلبستگي كالينز و ريد 1990، سبك‌هاي فرزندپروري بامريند 1991 جمع‌آوري شد. شاخص مهلنوبايس نشان داد كه داده پرتي وجود ندارد. پس از حذف 26 پرسشنامه مخدوش داده‌هاي 394 نفر تحليل شد. يافته‌ها: نتايج نشان داد الگوي پيشنهادي برازنده داده‌ها است. ضرايب مسير غيرمستقيم ابعاد فرزندپروري سهل‌گيرانه بر احساس گناه از طريق دلبستگي ايمن (p=0/006, β=-0/013)، فرزندپروري مقتدرانه بر احساس گناه از طريق دلبستگي ايمن (p=0/006, β=0/016)، فرزندپروري سهل‌گيرانه بر احساس شرم از طريق دلبستگي اضطرابي و اجتنابي (p=0/017, β=0/065) و فرزندپروري مستبدانه بر احساس شرم از طريق دلبستگي اضطرابي و اجتنابي (p=0/003, β=0/122) معني دار بود. نتيجه‌گيري: پيشنهاد مي‌شود شيوه فرزندپروري مقتدرانه به والدين آموزش داده شود تا با شكل‌گيري سبك دلبستگي ايمن و به‌تبع آن افزايش هيجان انطباقي گناه، احساس شرم كاهش يابد.