متناقض‌نمايي در شعر حزين لاهيجي

Paradox in the Poetry of Hazin-e Lahiji

متناقض نمايي يكي از شگردهاي ادبي پركاربرد در شعر شاعران عصر صفوي است. حزين لاهيجي، همچون بسياري از شاعران اين دوره، در جست‌وجو و عرضه «معني بيگانه» از اين ترفند هنري بهره ميبرد. در اين جستار، با روش تحليلي‌‌توصيفي و رويكردي فرماليستي، متناقض‌نمايي را در ديوان حزين لاهيجي كاويده و نشان داده‌ايم شاعر به قصد آشناييزدايي و آفريدن مضامين تازه و نكته‌سنجيهاي دقيق و باريك‌انديشانه و نيز براي بيان مفاهيم عارفانه، عاشقانه، انديشه هاي قلندرانه و مباحث اخلاقي‌‌اجتماعي، از اين صنعت ادبي استفاده ميكند. همين‌طور، مضامين متناقض‌نما و انواع متناقض‌نما را اعم از لفظي و معنوي، تركيبات وصفي و اضافي، ويژگي‌هاي متناقض‌نما و كاركردهاي آن را در ديوان كاويديم و در پايان به اين نتيجه رسيديم كه «حس آميزي» به‌مثابه گونه‌اي متناقض‌نما در شعر حزين درخور توجه است.

Paradox is one of the literary techniques in the poetry of the Safavid poets. Hazin-e Lahiji, like so many other poets of that age, employed this technique in his pursuit and showed that "unfamiliar meaning". Paradox is used in the poetry of Hazin-e Lahiji for the purpose of defamiliarization and exoticism. The poet in order to create new implications and subtle and insightful points and also to express mystical notions, Love, free thoughts and ethical arguments has used this literary figure. This article is comprised of some parts. At the beginning and in the theoretical section and literature review, Paradox is defined and its difference from other literary terms, and the state of this literary trope in literature and literary glossaries in the past and present have been discussed. In the practical part, the different kinds of paradox, such as verbal and semantic paradoxes, descriptive and relational compounds have been explained and the features of paradoxes in Hazin’s poetry and synesthesia as a kind of paradox have been discussed.