بازخواني وقايع تراژيك تاريخ بيهقي بر اساس ويژگي هاي تئاتر ارسطويي و برشتي

Reading the Tragic Events of Beyhagi's History Based on the Characteristics of the Aristotelian and Brecht Theater

متون كلاسيك ادب پارسي برخوردار از غناي داستاني فراواني است. در آثار بعضي از نگارندگان اين متون نظم و نثر، فراتر از داستان گويي صرف، نوعي روايت دراماتيك به چشم ميخورد. با اين حال با توجه به نبود نمايش در سده هاي آغازين شعر پارسي در ايران، اين آثار ظاهر نمايشي ندارند و صرفا براي خواندن نوشته شده اند. بعد از ورود نمايش از غرب به ايران در قرون متاخر، باز هم كمتر نمايشنامه نويسان به سراغ گنجينه غني ادب گذشته رفته اند. اين امر در حالي است كه خوانش اين آثار از منظر نمايشي نمايانگر ظرفيت هاي آن ها براي اقتباس هاي تئاتري است. از ميان آثار شعرا شاهنامه فردوسي و منظومه هاي مياني نظامي و از ميان كتب منثور تاريخ بيهقي از بهترين نمونه ها براي ارزيابي غناي دراماتيك متون مذكورند. در اين پژوهش ميكوشيم بعد از شرح عناصر تئاتر دراماتيك (ارسطويي) و تئاتر برشتي به تطبيق سنجه هاي آن ها با داستان هاي دراماتيك تاريخ بيهقي پرداخته و از اين رهگذر ظرفيت هاي نمايشي اين اثر را به نمايش گذاريم.

The classic Persian literature enjoys plenty of story enrichment. In some authors’ works, these prose and poetry texts provide beyond the pure storytelling, somehow dramatic tale. However, with regard to lack of play in early centuries of Persian poems in Iran, the works do not hare play from appearance and are written only for reading. After the arrival of play from the West to Iran in the late century, play writers referred less to old literature treasure. While the reading of these works from the perspective of the play demonstrates their capacity for theatrical adaptations. Among the works of poets, Shahnameh Ferdousi and Nezami Middle poetry, and among prose books, Beyhaghi’s History are the best samples for evaluating the mentioned dramatic works. We attempt in this paper that after describing dramatic theater elements (Aristotle) and epic theater, pay to adjust their measurements with Beyhaghi’s dramatic stories and offer play (dramatic) capacity for the works.