بررسي استعاره‌هاي ايدئولوژيكي در رمان «مدن الملح» عبدالرحمن منيف، بر اساس نظريۀ ون‌دايك

Investigating Ideological Metaphors in Moden Al-malh's Novel by Abdul Rahman Monif based on Van Dijk's Theory

استعاره­ آن­گاه كه در پيوند با ايدئولوژي، به ­عنوان يكي از مفاهيم اصلي تحليل گفتمان انتقادي قرار گيرد، ديگر عنصري تزييني و خارج از پوستۀ گفتمان نيست؛ بلكه منافع افراد در گروه خودي را تأمين مي­كند و در پي ضربه زدن به گروه غير­خودي است. اين مسئله در آثار ادبي­اي ­ كه رنگ ضد استعماري دارند به­ خوبي آشكار است. رمان «مدن الملح»، نوشتۀ عبدالرحمن منيف، يكي از اين آثاري است كه ايدئولوژي ضد استعمار امريكايي در آن آشكار است. نگارندگان در اين جستار با بهره­ گيري از روش­ تحليل انتقادي گفتمان و بر اساس مطالعات كيفي برآنند كاركرد­هاي استعاره را از منظر مربع ايدئولوژيكي ون­دايك بررسي و تحليل كنند. دستاورد تحقيق بيانگر آن است كه عبدالرحمن منيف در رمان «مدن الملح» در توصيف گروه خودي (عرب­ها) با كاربست استعاره، صفاتي همچون وطن­ خواهي، داشتن روحيۀ انقلابي، اتحاد و آزادمنشي را در متن القا مي­كند و در توصيف گروه غير­خودي (امريكايي­ها و حكومت) ويژگي­هايي همچون فريبكاري، خوف ­آفريني، دخالت­گري، تهاجم فرهنگي و دروغ­كاري را به مخاطب القا مي ­كند و به­ خوبي توانسته است تعارض ميان عرب­ها با حكومت و امريكايي­ها را به تصوير بكشد. مهم­ترين كاركرد استعاره در اين رمان، مشروعيت وجود امريكا در كشور­ها­ي حوزۀ خليج فارس است كه به­دليل حمايت سردمداران از آنان و دادن وعده­ها­ي دروغين مادي، به­آساني محقق شده است. البته، نويسنده با دو ابزار طنز و عاطفه، كاركرد استعاره در رمان يادشده را به حداكثر رسانده است.

metaphor when linked to ideology becomes as one of the main concepts of critical discourse analysis ,so they will not be decorative elements and out of the discourse cortex anymore; instead they will provide the benefits of the people in an insider group and try to knock the people of an outsider group. This matter greatly appears in kinds of literature which are Anti-Colonial. The Novel “Moden al-Malh” written by “Abdul Rahman Monif” (1933-2004) is one of these kinds in which the Anti-Colonial American Ideology is evident. The writers of this query are trying to study the metaphorical functions considering the Ideological Square of “Van Dijk” by qualitative studies and critical methods. The research achievement shows that Abdul Rahman Monif in "Moden al-Malh" describing the insider group (the Arabs) by applying metaphor, indicates characteristics such as patriotism, having a revolutionary spirit, alliance and liberalism in the text ; and describing the outsider group (the Americans and the Government) induces characteristics like deception, frustration, interference, cultural invasion and falsehood to the audience . He also has been able to illustrate the conflict among the Arabs on the one hand and the Americans and the Government on the other hand as well. The most important metaphorical function in this novel is the legitimacy of America in the Persian Gulf States that has been simply achieved by leaders supporting them and by giving false secular promises, which of course the writer has maximized the function of metaphor in the above mentioned novel by the use of two instruments of humor and affection.