كليدواژه :
زيست توده علف هاي هرز , زراعت , شاخص تحمل , شاخص رقابت , عملكرد دانه , ارقام لوبيا
چكيده فارسي :
به منظور بررسي قدرت رقابتي برخي ارقام لوبيا (Phaseolus vulgaris) در تداخل با علف‌هاي‌هرز آزمايشي در دو سال 1393 و 1394 در مزرعه‌اي واقع در كرج اجرا شد. آزمايش به صورت فاكتوريل در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي در سه تكرار انجام گرفت. وجين و عدم وجين علف‌هاي‌هرز و پنج رقم لوبيا (ناز، گلي، صياد، درخشان و اختر) تيمارهاي آزمايش بودند. نتايج تجزيه واريانس داده‌ها نشان داد كه اثر علف‌هرز و ارقام لوبيا بر روي اكثر صفات معني دار شد؛ اما اثر سال و اثر متقابل دو فاكتور معني دار نشد. كمترين تعداد و زيست توده علف‌هاي‌هرز (به‌ترتيب 17 بوته در متر مربع و 92 گرم در متر مربع) مربوط به رقم ناز بود. همچنين، بيشترين ميزان عملكرد دانه (به ترتيب با مقادير 81/261 و 58/230 گرم بر متر مربع) در تيمارهاي عدم حضور علف‌هرز و رقم ناز بدست آمد. همچنين نتايج نشان داد كه بالاترين شاخص رقابت (52/1) متعلق به رقم ناز و پايين‌ترين مقدار آن (83/0) متعلق به رقم اختر بود. كاهش عملكرد دانه در شرايط وجين و عدم وجين علف‌هاي‌هرز در ارقام ناز، گلي، صياد، درخشان و اختر به‌ترتيب 25/30، 91/32، 36/37، 50/38 و 78/38 درصد بود. به طور كلي ارزيابي صفات مختلف نشان داد ژنوتيپ‌هاي رونده و رشد نامحدود لوبيا (ارقام ناز و گلي) در مقايسه با ايستاده و رشد محدود (ارقام اختر و درخشان) رقابت كننده‌هاي قوي‌تري در برابر علف‌هاي‌هرز بودند. بنابراين با توجه به شرايط اين مطالعه براي محيط‌هاي مشابه استفاده از رقم ناز پيشنهاد مي‌گردد.
چكيده لاتين :
In order to study effect of competitive ability in some of the cultivars bean (Phaseolus vulgaris L.) in
weed interference, an experiment was conducted at a field in Karaj during 2014 and 2015 growing
seasons. Experiment was conducted as factorial bases on randomized complete block design (RCBD)
with three replications. Experimental treatments include weeding and no weeding of weeds and five
cultivars of bean (Naz, Goli, Sayyad, Derakhshan and Akhtar). Analysis of variance showed that the
effect of weed control and cultivars on most of the traits was significant. But, the effect of year and weed
control × Cultivar interaction was not significant. Naz cultivar had the lowest weed density and biomass
density (17 plant per m-2 and 92 g m-2, respectively). Also, the highest grain yield (261.81 and 230.58 gm-
2) were obtained at weeding treatment and Naz cultivar, respectively. Also, the results indicated that Naz
cultivar had highest competitive index (1.52) and Akhtar cultivar had the lowest (0.83). Grain yield loss
in weeding and non-weeding condition at Naz, Goli, Sayyad, Derakhshan and Akhtar cultivars was 30.25,
32.91, 37.36, 38.50 and 38.78 %, respectively. Generally, evaluation of different traits showed
indeterminate and runner cultivars (Naz and Goli) showed higher competitive ability compared to
determinate and erect cultivars (Akhtar and Derakhshan). So, pay attention to condition of this study, Naz
cultivar is suggested for same environments.
