ترجمه طنز در دوبله فارسي سريال انيميشن بچه رئيس: بررسي شيوه‌هاي ترجمه در دو محيط مقصد متفاوت

Humor Translation in Persian Dubbing of an American Animation “The Boss Baby”: Investigating Translation Strategies in Two Different Reception Environments

ترجمه طنز كلامي در محيط ديداري شنيداري چالشي جدي براي مترجمان است. هدف از اين پژوهش، بررسي ماهيت چالش هايي است كه ترجمه طنز را تحت تاثير خود قرار مي دهند. بدين منظور، عبارت هاي طنزآميز چهارده قسمت از انيميشن سريالي طنز بچه رييس توسط پنج مترجم حرفه اي شناسايي شده و سپس ترجمه آن ها در دو كانال تلويزيوني نهال و جم جونيور مقايسه شدند. هدف از اين مقايسه، شناسايي استراتژي هاي به كار رفته در ترجمه عبارات طنزآميز بود. نتايج حاكي از آن است كه بين هر پنج مترجم در زمينه شناسايي جوك ها، معماها، طنزهاي زباني، ادات سبكي، دست انداختن، تحقير و تمسخر و نيز خودكوچك شماري توافق وجود داشته است. مرحله دوم تحقيق نشان داد كه «ترجمه تحت اللفظي» پربسامدترين استراتژي در دوبله كانال جم جونيور و «جايگزيني» و «حذف» استراتژي هاي غالب كانال نهال بودند. همچنين نتايج نشان داد كه كانال نهال، ديالوگ ها را به گونه اي ترجمه كرده كه به فرهنگ كودكان ايراني نزديك باشد. به عبارت ديگر، ترجمه در اين كانال مقصدمدار بوده است. اين در حالي است كه ترجمه كانال جم جونيور چيزي بين بومي سازي و بيگانه سازي است.

Translating verbal humor in audiovisual texts poses a serious challenge to translators, so this study investigated the nature of challenges which affect the translation of humor. For this purpose, the translators’ perception of humorous expressions from fourteen episodes of an animated comedy entitled “The Boss Baby” were identified and the selected expressions were compared to their dubbings conducted by Nahal and Gem Junior channels and the translation strategies were analyzed, then the impact of the reception environment and the reasons for using each strategy were investigated. The frequency and percentage of strategies applied were calculated and the findings revealed that while literal translation was the most frequently used strategy in Gem Junior channel, substitution and omission were the dominant strategies used in the other one. Nahal channel naturally rendered the dialogues in a way which is familiar to the Iranian children’s culture; therefore, it’s translation was target-oriented. On the other hand, Gem Junior channel's translation opted for a method which was between domestication and foreignization. Finally, the results showed that the translation of both channels met the quality standards of dubbing.