بررسي اثربخشي آموزش هاي زيست‌محيطي بر دانش آموزان متوسطۀ اول دختر براي حفاظت از تالابها (مطالعۀ موردي: تالاب شور، شيرين و ميناب)

Effectiveness of environmental education on girl middle school students in the conservation of wetlands (case study: Shour ,Shirin and Minab wetland)

اكوسيستمهاي تالابي طيف وسيعي از خدمات اكوسيستمي را براي انسان ها در پي دارند كه در دهه هاي اخير به دليل استفادۀ بي‌رويۀ بشر از آنها، دچار اختلالات شديدي شده اند و به علت افزايش جمعيت اين روند رو به افزايش است. تالاب شور، شيرين و ميناب از تالاب هاي ساحلي استان هرمزگان است كه حيات روستاهاي حاشيۀ آن وابسته به تالاب است. اين تالاب در سالهاي اخير توسط عوامل طبيعي و انساني دچار آسيبهايي شده است كه با توجه اهميت اكولوژيكي، اقتصادي– اجتماعي و فرهنگي‌اي كه دارد، لزوم حفاظت از آن بيش از پيش احساس مي‌شود. آموزش محيط زيست بنياديترين شيوه در حفاظت از محيط زيست و سرآغاز بلوغ فكري بشر است كه توسط آن، افراد جامعه خود را مسئول حفظ محيط زيست ميدانند. به دليل آموزشپذير بودن نوجوانان، گروه هدف پژوهش حاضر دانشآموزان دختر متوسطۀ اول روستاي تياب بودهاند تا اثربخشي آموزشهاي زيست‌محيطي در مورد سه مؤلفۀ دانش عمومي، زمينه هاي تخريب و تهديد و چگونگي مشاركت جامعۀ محلي براي حفاظت از تالاب شور، شيرين و ميناب روي آنان بررسي شود. روش تحقيق توصيفي و از نوع پيمايشي-مقطعي بوده و گردآوري اطلاعات از طريق پرسشنامه صورت گرفته است. روايي پرسشنامه مورد تأييد اساتيد دانشكدۀ محيط زيست بوده و ضريب آلفاي كرونباخ توسط نرمافزار SPSS22 معادل 8/0 به دست آمده است كه خوب بودن پايايي را نشان مي‌دهد. از مقايسۀ نتايج پيش آزمون و پس آزمون دانش آموزان مشخص شد كه آموزش هاي زيست‌محيطي تأثير مثبت دارد و در نمرۀ پس‌آزمون آنها در هر سه مؤلفۀ پرسش نامه، پيشرفت درخور توجهي ديده ميشود.

Ecosystem of wetlands have a wide range of ecosystem services for humans, which have been severely disrupted in recent decades due to their unstable human usage and are rising due to population growth. shour ,shirin and minab wetland is the coastal wetlands of Hormozgan province, whose life in the villages of the margin is dependent on the wetland. This wetland has been damaged by natural and human factors in recent years, due to its ecological, economic, social and cultural importance, the need to protect it is felt more than ever. Environmental education is the most fundamental way in protecting the environment and the beginning of the intellectual maturity of humankind, by which people consider themselves to be responsible for the protection and preservation of the environment. Due to adolescent's educational ability, the target group was the middle school students in Tiab To investigate the effectiveness of environmental education on the three components of general knowledge, the areas of destruction and threats, and the way local communities contribute to protect this wetland. The research method is descriptive and cross-sectional survey and data collection was done through a questionnaire. Validity of the questionnaire was approved by the faculty members of the environmental scientist and the Cronbach's alpha coefficient was calculated 0.8, which indicates that the reliability is good. Comparing the results of pre-test and post-test of students, it was determined that environmental education has a positive effect and there is a significant improvement in post-test scores all three components of the questionnaire.