كليدواژه :
پردازش خوانداري , آزمايش خواندن خودگام , بزرگسالان فارسي زبان , انتظارات گفتماني , بندهاي موصولي فاعلي و مفعولي , مبتدا
چكيده فارسي :
پژوهشهاي متعدد در زبان‌هاي مختلف نشان داده‌اند كه در حالت كلي پردازش بندهاي موصولي فاعلي آسان‌تر و سريع‌تر از پردازش بندهاي موصولي مفعولي است. با‌اين‌همه، انتظارات گفتماني‌اي وجود دارند كه خاص بندهاي موصولي مفعولي هستند و بر پردازش اين بندها تأثير مي‌گذارند. طبق ادعاي فاكس و تامسون (1990)، بندهاي موصولي مفعولي با كاركرد زمينه‌سازي گفتمان ارتباط دارند، درحالي‌كه بندهاي موصولي فاعلي با كاركردهاي ديگري نظير معرفي اطلاعات نو درباره گروه‌هاي اسمي توصيف‌شده مرتبط هستند؛ بنابراين، دشواري پردازش بندهاي موصولي مفعولي مي‌تواند ناشي از غيرمنتظره بودن مواجهه با اطلاع نو و به‌طور خاص‌تر، عدم ارجاع گروۀ اسمي دروني به مبتداي گفتمان باشد. بر اين اساس، چنانچه بندهاي موصولي فاعلي خارج از بافت گفتماني باشند و گروۀ اسمي دروني آنها نيز پيشتر مورد اشاره قرار نگرفته باشد، تفاوتي در سرعت پردازش آنها ايجاد نمي‌شود، اما اگر گروۀ اسمي دروني بندهاي موصولي مفعولي مبتداي بافت پيشين باشد، احتمال كاهش سرعت پردازش اين بندها نسبت به زماني كه در بافت پيشين به گروۀ اسمي دروني آنها اشاره نشده باشد وجود دارد. هدف اصلي اين تحقيق، ارزيابي سرعت و صحت درك بندهاي موصولي فاعلي و مفعولي داراي گروۀ اسمي كامل دروني در حضور يك بافت (يك جمله پيش از ساخت‌هاي موصولي فاعلي و مفعولي) است. پژوهشگران، با استفاده از روش آزمايش برخط خواندن خودگام، سرعت پردازش بخش‌هاي مختلف جمله‌هاي موصولي فاعلي و مفعولي را در دو موقعيت بررسي كردند. در موقعيت اول، گروۀ اسمي دروني بندهاي موصولي فاعلي و مفعولي در جمله پيشين حضور ندارد (بافت خنثي) و در موقعيت دوم، گروۀ اسمي دروني بندهاي موصولي فاعلي و مفعولي، مبتداي جمله پيشين است (بافت مبتدايي). چهل بزرگسال تك‌زبانه فارسي‌زبان در اين آزمايش شركت كردند. داده‌هاي به‌‌دست‌‌آمده نشان دادند كه عوامل گفتماني به تسهيل فرايند پردازش بندهاي موصولي مفعولي كمك مي‌كنند و پردازش بندهاي موصولي مفعولي پس از بافت مبتدايي، سريع‌تر از پردازش بندهاي موصولي فاعلي در بافت مشابه است.
چكيده لاتين :
Numerous studies in different languages have shown that, in general, subject relative clauses are easier and faster to process than object relative clauses. However, there are discourse expectations that are specific to object relative clauses and influence their processing. According to Fox and Thompson (1990), object relative clauses have a strong association with a discourse grounding function, while subject relative clauses are associated with other functions, such as introducing new information about modified noun phrases. So, the difficulty in processing object relative clauses could be due to the unexpectedness of encountering new information, and more specifically, to the embedded noun phrase not referring back to the topic of conversation. On this basis, if subject relative clauses occur isolated from the discourse context and their embedded noun phrases are not mentioned previously, no difference will be found in their processing speed. By contrast, when the referent of the embedded noun phrase of object relative clauses is the ongoing topic in the preceding context, their processing speed probably would be faster. The main aim of this research is to investigate the comprehension speed and accuracy of full noun phrase subject and object relative clauses in the presence of a context (a sentence before subject and object relative structures). Researchers investigated the processing speed of different regions of subject and object relative clauses in two conditions, using self-paced reading experiment. In the first condition, the embedded noun phrase of the subject and object relative clauses was not mentioned in the preceding sentence (neutral context), and in the second one, the embedded noun phrase of the subject and object relative clauses was the topic of the preceding sentence (topical context). 40 mono lingual, Persian speaking normal adults participated in this research. The findings indicated that discourse factors would help to ease the processing of object relative clauses, and processing object relative clauses preceded by the topical context is faster than subject relative clauses in a similar context.
