كليدواژه :
خواجه يوسف , تبه الحيات , واكنش كلامي , گفتمان كاوي
چكيده فارسي :
خواجه يوسف همداني از مشايخ نسبتا گمنام عرفان در قرن هاي پنجم و ششم هجري است و تنها اثر باقي مانده از وي كتاب رتبه الحيات است. خواجه يوسف، اين كتاب را بر پايه پرسش و پاسخ تنظيم كرده است. وي در اين كتاب پس از طرح پرسش هايي از مخاطبي فرضي، با زباني ساده، بر اساس آموزه هاي عرفاني، به پاسخگويي مي پردازد. متن اين كتاب، به شعر بسيار نزديك شده است. بي ترديد علاوه بر عنصر عاطفه كه در آن به وضوح قابل تشخيص است، ويژگي بارز آن، موسيقي كلام است. نويسنده در اين كتاب از «زبان راز» سخن گفته است. وي با اين تعبير علاوه بر توجه به لطايف رازناك عرفاني، به ظرافت ها و زيبايي هاي زبان فارسي و فصاحت و بلاغت آن نيز اشاره كرده است. افزون بر آرايه هاي لفظي و معنوي، وجود برخي از عوامل صرفي (به كارگيري واژه هاي غيرساده، تركيب هاي اضافي، مترادف، مصدر كامل، مصدر كوتاه شده، حاصل مصدر، فعل ماضي استمراري با ساخت «ماضي ساده + ي»، فعل هاي پيشوندي، تتابع اضافات، «الف» تفخيم و «و» استيناف («و + «اما») و عوامل نحوي (بافت ساده زبان، كوتاهي جمله ها، جايگاه واژگان، حذف، تكرار، جمله هاي پرسشي و عطف)، موجب ايجاد آهنگي خاص در نثر كتاب شده است. در اين نوشتار، مختصات زباني اين كتاب (با تاكيد بر عنصرهاي موسيقي ساز)، بر پايه واكنش كلامي و با روش گفتمان كاوي، به اجمال معرفي شده است.
چكيده لاتين :
Khaje Yousuf-e Hamedani is a relatively unknown mystic intellectual in the fifth and sixth centuries and his only remaining book is Rotbat Al Hayat. Khaje Yousuf set the book based on questions and answers. In this book, he answers the questions in a hypothetical audience, in simple language, according to the mystical teachings. The text of book is very close to poetry. Undoubtedly, in addition to the element of emotion, in which it is clearly recognizable, its characteristic feature is the music of the word. The author spoke in the book in "The Secret Language." In this interpretation, in addition to paying attention to the mystical delicacy, he also mentions the elegance and beauty of the Persian language and eloquence and rhetoric. In addition to the verbal and spiritual terms, there are some extrinsic factors (the use of non-adjectives, extra combinations, synonyms, total infinitesimals, infinitive, continuity trivial verbs with "simple mania +", prepositions, adjectives, "A" and "and" and "+" but ") and syntactic factors (simple language context, short sentences, vocabulary position, deletion, repetition, queries and turning points) have created a specific song in the prose of the book. In this paper, the linguistic coordinates of this book (with an emphasis on musical elements) have been introduced on the basis of the speech act and discourse analysis.
