طراحي سامانۀ پشتيبان تصميم مبتني بر شبكه، به منظور بهبود كميت و كيفيت آب در حوضۀ آبخيز بنكوه

Designing and developing a web-based decision support system in order to improve water quantity and quality in the Bonekooh Watershed

هدف از تحقيق حاضر، طراحي و توسعۀ نسخۀ اوليۀ نوعي سامانۀ پشتيبان تصميم (DSS) مبتني بر شبكه، براي معرفي بهتر ويژگيهاي آبخيز و مشكلات آن در يك قالب سيستمي و معرفي راه حلها و انتخاب بهترين اقدامات مديريتي به منظور بهبود كميت و كيفيت آب آبخيز بنكوه واقع در حوضۀ رودخانۀ حبله رود است. در تحقيق حاضر، پس از شناسايي مجموعه اقدامات مديريتي، آثار احتمالي اجراي آنها با كمك شبيه سازي مدلهاي هيدرولوژيكي، فرسايش، اقتصادي، اجتماعي و اكولوژيك پيشبيني شدند. براي مديريت داده ها و ايجاد پايگاه دادهاي از محيط MySQL استفاده شد. به منظور ايجاد پايگاه مدل و تحليل تصميم گيري چندمعياره زبان برنامه‌نويسي PHP به كار گرفته شد. در اين سامانۀ پشتيبان تصميم، براي اولويت بندي اقدامات مديريتي روشهاي SAW و TOPSIS به كار رفته اند. براي توسعۀ واسط كاربر گرافيكي از زبان HTML استفاده شد. سامانۀ توسعه داده‌شده قادر است پس از معرفي اجمالي ويژگيهاي حوضه در قالب رويكرد DPSIR، به ارائۀ ساختار مشكلات بپردازد و روابط علي و معلولي بين متغيرهاي سامانه را در قالب مدل مفهومي نمايش داده و سپس، مجموعه اي از راه حل هاي مبتني بر پوشش گياهي را همراه با پراكنش مكاني آنها به تصميم‌گيرندگان ارائه دهد. ‌پس از آن، با مدلسازي آثار احتمالي راه حلهاي پيشنهادي به پيش بيني و نمايش تأثيرات مختلف آنها، به تفكيك شاخصهاي ارزيابي آثار بپردازد. در نهايت، پس از نسبت دادن وزنهاي مختلف براي شاخصهاي ارزيابي توسط كاربر، نتايج به‌دست‌آمده از اولويت بندي اقدامات مديريتي را با استفاده از روشهاي تصميم گيري چندمعياره براي كاربران به صورت ترسيمي ارائه دهد. بررسيهاي فني در خصوص ارزيابي ويژگيهايي مانند كاربرپسند بودن، ميزان سادگي رابط كاربر، ميزان ارتباط اجزاي به‌كاررفته در سامانه با نگرانيها و اولويت كاربران و... در مطالعات تكميلي ميتواند به ارائۀ نسخۀ نهايي اين سامانه منجر شود.

In this research, a web-based decision support system was designed and developed to improve water quantity and quality status in the Bonekooh watershed, Hable-rud River Basin, through introducing the characteristics of the watershed in a systemic manner and introducing possible solutions and choosing the best management practices. In this research, MySQL environment was used to manage the data and generate the data base. Generating model base and multi criteria decision making analysis were done using PHP programing language and SAW and TOPSIS methods were used to prioritize the management options. In addition, HTML programing language was used to develop the graphical user interface. The developed system provides a brief introduction of the watershed characteristics in the form of the DPSIR systemic approach and then presents the problems structure and shows the cause and effect relations between the variables of the system in the form of a conceptual model. Then, a set of vegetation-based solutions and their spatial distribution are provided to the users. In the process of modeling the possible impacts of the proposed solutions and their different impacts are predicted and presented separately considering all evaluation indices proportion. Finally, following assigning different weights to the evaluation indices by the users, results of prioritizing the management options are presented to the users using multi-criteria decision-making methods. This decision support system is useful to all potential users including expert and general stakeholders and hence it improves and facilitates the decision-making process.