بيوتن: روايتي از ديگري فرهنگي

مقاله حاضر به بررسي مقوله «دگرشدگي» در بيوتن، اثر برجسته و پرفروش رضا اميرخاني، مي پردازد. نويسنده مقاله با استفاده از رويكرد چندفرهنگي و با بهره گيري از نظريه منتقداني نظير ژيژك در پي پاسخ به اين پرسش بنيادي است كه آيا اميرخاني بازتاباننده گفتمان چندفرهنگي است يا آن را به چالش مي كشد؟ بدين منظور دو مفهوم «ديگري» و «دموكراسي» -مفاهيم بنيادي گفتمان چندفرهنگي- مورد بررسي قرار مي گيرند. چنين استنباط مي شود كه اثر اميرخاني «ضدروايتي» است كه درهم آميختگي مرزهاي نژادي، مذهبي و فرهنگي، چندگانگي هويتي شخصيت ها را به معناي فروپاشي «كلان روايت » بنيادي گفتمان انسان گرايي ليبرال نمي داند، بلكه آن را اقدامي صرف در راستاي حفظ نظام سرمايه سالار برمي شمرد. جهان بيوتن، در حقيقت، مي تواند نمايشي از جامعه «پساسياسي» به تعبير ژيژك مي باشد كه در آن «تبيعد» ويژگي بنيادي پساجهاني شدن و «سرمايه» (به جاي «جغرافيا») تعيين كننده مرزهاي «خود» از «ديگري» است. در چنين فضايي تاكيد بر«دموكراسي» نه تنها عاملي است در راستاي پنهان كردن ساختار سلسله مراتبي «غرب»، بلكه راهكاري هوشمندانه براي گريز از شناخت «اقليت نامرئي» است.