واكنش ارقام مختلف گلرنگ به مگس گلرنگ Acanthiophilus helianthi در تاريخ هاي متفاوت كاشت

Reaction of different safflower cultivars to safflower capsule fly, Acanthiophilus helianthi in different planting dates

مگس گلرنگAcanthiophilus helianthi آفت مهم گلرنگ است كه ميتواند عملكرد محصول را تا 25 درصد كاهش دهد. به منظور بررسي واكنش ارقام مختلف گلرنگ به مگس گلرنگ در تاريخهاي كاشت متفاوت، طي سه سال متوالي (1385 تا 1388) تحقيقي در قالب يك طرح اسپليت اسپليت پلات در سه تكرار در ايستگاه تحقيقات كشاورزي كبوتر آباد اصفهان اجرا شد. فاكتور اصلي سمپاشي در دو سطح (سمپاشي شده و سمپاشي نشده)، فاكتور فرعي تاريخ كاشت در 8 سطح (ز 15 اسفند تا 31 خرداد)و فاكتور فرعي رقم در سه سطح ("اراك"، "صفه" و "گلدشت") بود. نمونه برداري در 5 نوبت منطبق بر مراحل رشدي گلرنگ انجام شد. در هر نمونه برداري فاكتورهاي درصد طبقه اي آلوده، درصد دانه هاي خسارت ديده و تعداد لارو در طبق شمارش شد. نتايج نشان داد كه تاريخ هاي كاشت مورد بررسي از نظر سه فاكتور مذكور با يكديگر اختلاف معنيدار دارند. بيشترين و كمترين درصد طبقه اي آلوده به ترتيب در تاريخ هاي كاشت دير هنگام (اول تا 31 خرداد) و زود هنگام (15 اسفند تا اول ارديبهشت) ثبت شد. بيشترين و كمترين تعداد لارو در طبق و بالاترين و پايينترين درصد دانه هاي خسارت ديده به ترتيب در آخرين تاريخ كاشت (31 خرداد) و تاريخ هاي كاشت زود هنگام (15 اسفند تا 15 فروردين) مشاهده شد. ارقام مورد بررسي نيز از نظر سه فاكتور مورد بررسي با يكديگر اختلاف معنيدار داشتند. رقم گلدشت بيشترين ميزان آلودگي طبق به لارو و بالاترين درصد دانه هاي خسارت ديده را داشت. پيشنهاد ميشود كه براي كنترل مگس گلرنگ در منطقه مورد بررسي از ارقام اراك و صفه در كشت بهاره (تاريخ كاشت هاي 15 اسفند تا 15 فروردين) استفاده شود.

Safflower capsule fly, Acanthiophilus helianthi is a serious pest on safflower, could reduce crop yield up to 25 %. To study the reaction of different safflower cultivars to safflower capsule fly in different planting dates, an experiment was conducted during three consecutive years (2006-2009) in split-split plot design with three replications, in Kaboutar-Abad research station (Isfahan, Iran). The main plot was spraying in two levels (sprayed and unsprayed), subplot was sowing date in 8 levels (from early March to late June) and sub-sub plot was cultivar in three levels (Arak, Soffe and Goldasht). Sampling was carried out in 5 times, according to the growth stages of safflower. In each sampling, percentage of infested heads, percentage of damaged seeds and number of larvae per head were counted. The results showed significant difference among planting dates for above three factors. The highest and lowest percentage of infested heads were recorded on late (late May to late June) and early planting dates (early March to early May), respectively. The highest and lowest number of larvae per head and the highest and lowest percentages of damaged seeds were observed on last planting date (late June) and early planting dates (early March to early April), respectively. Significant differences were found for the three factors among the studied cultivars. Goldasht cultivar had the highest percentage of infested head and percentage of damaged seeds. In order to control safflower capsule fly in the region, cultivation of Arak and Soffe cultivars in early planting dates (early March to early April) is recommended.