بازنمايي نشانگا‌ن روان‌شناختي، عملكردي و رفتاري اُفت تحصيلي دانشجويان دوره كارشناسي دانشگاه تهران

Representation of Psychological, Functional, and Behavioral Signs of Academic Failure of Undergraduate Students in University of Tehran

اُفت ‌تحصيلي دانشجويان ريشه بسياري از انحراف‌ها، نابساماني‌ها و آشفتگي‌هاي رواني- عاطفي مي‌باشد و به‌رغم اين اهميت، تاكنون در كشورمان مطالعات كافي با رويكردي اكتشافي، به‌منظور بازنمايي نشانگان اُفت‌تحصيلي دانشجويان انجام نشده ‌است. در مطالعه حاضر، تلاش‌ كرديم تا با استفاده از روش پديدارشناسي توصيفي و معناكاوي در ادراك و تجربه‌زيسته جمعي از اعضاي هيأت‌‌علمي و دانشجويان دانشگاه تهران، نشانه‌هاي اُفت‌تحصيلي در دانشجويان دوره كارشناسي دانشگاه تهران را شناسايي و بازنمايي كنيم. مشاركت‌كنندگان پژوهش را از ميان اعضاي هيأت‌علمي و دانشجويان دانشكدهاي مهندسي برق و كامپيوتر، مديريت، زبان و ادبيات خارجي، علوم و هنر‌هاي زيبا، با استفاده از نمونه‌گيري‌ ملاكي انتخاب‌كرديم؛ در گروه اعضاي هيأت علمي پس از مصاحبه 19 و در گروه دانشجويان در مصاحبه‌ 10، اشباع نظري داده‌ها به‌دست‌آمد؛ اما براي اطمينان بيشتر، در گروه اول مصاحبه‌ها را تا 28 نفر و در گروه دوم تا 20 نفر ادامه داديم. داده‌ها با استفاده از فن مصاحبه‌ نيمه‌ساختار‌يافته گردآوري و مبتني بر راهبرد كُلايزي و نرم‌افزار MAXQDA تحليل‌گرديد. به‌منظور افزايش اتكاپذيري، تأييدپذيري، باورپذيري صحت داده‌ها، از شيوه‌هاي «بازرسي و بازبيني در زمان كُدگذاري»، «بهره‌گيري از نظرات همكاران پژوهشي و تأييد آن‌ها»، و «درگيري طولاني مدت» استفاده كرديم. مرور متوالي مصاحبه‌ها و مقايسه مستمر داده‌ها، ما را به شناسايي و دسته‌بندي سه مضمون عملكردي، رفتاري و روان‌شناختي، هشت زيرمضمون و 26 نشانگان رهنمون ساخت. بر پايه نتايج به‌دست‌آمده، دانشجوياني كه با اُفت‌تحصيلي مواجه شده‌اند، ابعاد جديدتري از نشانه‌هاي عملكردي، رفتاري و روان‌شناختي اُفت‌تحصيلي را تجربه ‌كرده‌ و با چالش‌ها و مشكلات متنوع و متعددي مواجه هستند.

Academic failure is the root of many psychological and emotional disturbances in students. In spite of its importance, there has not been enough studies to represent the academic failure indicators with an exploratory approach in Iran. This study is to identify the signs of academic failure in undergraduate students by using a meaningful understanding of the perception and experience of a group of professors and students of University of Tehran. For this purpose, we selected the research participants from the professors and students of the faculties of Electrical and computer Engineering, Foreign Languages, Management, Science and Fine Arts, using criterion sampling. In the professors' group after the 19th interview and in the students' group after the 10th interview, theoretical saturation of the data was obtained, but for more confidence in the findings, we continued the interviews in the professors' group up to 28 subjects and in the students group up to 20. Data were collected using semi-structured interviewing technique and analyzed using the MAXQDA software based on Colaizzi's method. In order to increase the credibility, transferability, dependability and confirmability, peer debriefing, negative case analysis, triangulation, explaining the exact details of the data collection and analysis process, and long-term immersion were utilized. The results revealed 3 themes: Functional, behavioral, and psychological subcategories, 8 sub-themes, and 26 symptoms. Findings showed that students with academic failure experience worse functional, behavioral and psychological symptoms of it and face numerous challenges and problems.