كليدواژه :
اخوان‌المسلمين , انديشه سياسي , مردم , مصر
چكيده فارسي :
پژوهش حاضر به بررسي نقش مردم در انديشه سياسي جنبش اخوان المسلمين مي پردازد. كانون مركزي جريان ريشه دار اخوان المسلمين با شعبات مختلف و قدمتي نزديك به يك قرن، در كشور مصر قرار دارد. اين كشور از ديرباز مهد شكل گيري جريانها و گروههاي اسلام گرا بوده است. از طرفي اخوان المسلمين به‌عنوان يك جريان معتدل سني مذهب با سازماندهي منسجم و توان گفتماني بالا، امكان جذب نخبگان جهان اسلام را دارد. تاكنون جنبش اخوان المسلمين با پشت سر گذاشتن فراز و نشيب هاي بسيار كه متأخرترين آنها رويدادهاي انقلاب ژانويه 2011 و حوادث پس از آن است. تحولات مهمي در حوزه هاي انديشه اي، سازماني و فعاليتي به خود ديده است. به نوعي كه مهمترين اين دگرگوني در حوزه انديشه سياسي اين جريان است. . بر اين اساس مقاله حاضر با استفاده از روش تحليل محتواي كيفي، در پي پاسخ يه اين سوال است كه آيا مردم در منظومه انديشه اي بنيانگذران و متفكران اخوان المسلمين نقش فعال و محوري دارند يا نقش حاشيه اي و غيرفعال را دارا مي باشند؟ يافته هاي پژوهش نشان دهنده آن است كه هم‌زمان با تحولات سياسي - اجتماعي، اهميت يافتن نقش مردم در تصميم گيري هاي حاكميتي و افزايش سهم دموكراسي هاي انتخاباتي در جهان معاصر، تحولاتي در مباني انديشه سياسي رهبران اخوان از شيخ «حسن البنا» تا «يوسف قرضاوي» به وقوع پيوسته است كه زمينه را براي نقش پررنگتر مردم در انديشه سياسي اخوان فراهم آورده است. اين تحولات به گونه اي است كه برخي از آنها با ديدگاه اوليه رهبران اخوان در تقابل و تضاد قرار دارد. در نتيجه جايگاه مردم در انديشه سياسي اخوان المسلمين در زمينه هايي مانند ايفاي نقش در حاكميت، تأكيد بر حاكميت اصل شورا، لزوم مشاركت در انتخابات، آزادي فعاليتهاي سياسي و تحزب، رعايت حقوق و آزاديهاي اجتماعي - مدني، داشتن حق انتقاد و اعتراض و زمينه هاي ديگري كه باعث ايجاد نقش محوري براي مردم شده است؛ ارتقاء يافته است.
چكيده لاتين :
The present research studies the role of people in the political thought of the Muslim Brotherhood movement. The central base of the Brotherhood's rooted current, with various branches and a century-old history, is in Egypt. So far, the Muslim Brotherhood has seen significant developments in the arena of thought, organization, and activity, having left behind many ups and downs, most recent of which are the events of the January 2011 revolution and subsequent events. In a way, the said event was the most important of these changes in the field of political thought of Muslim Brotherhood. Based on this, using descriptive-analytical method, the main question of this research is: whether the people in the intellectual system of the founders and thinkers of the Muslim Brotherhood have an active or pivotal role or have a marginal and inactive role.These changes are such that they are in conflict with the original viewpoints of its leaders. In this sense, the status of the people has been promoted in the Muslim Brotherhood's political thought, and in important cases such as playing a role in governance, increasing the sense of nationalism, emphasizing the rule of consultation, the need for participation in the elections, the freedom of political activism and political parties, the observance of social and civil rights and freedoms, the right to criticize and protest, and ... have become pivotal in Brotherhood’s thought.
