بررسي تطبيقي انقلاب‌هاي جهان اسلام بر اساس نظريه جيمز ديويس (مطالعه موردي: انقلاب تونس، مصر و ليبي)

study of james davis theory of revolution in islamic world

نظريه­ هاي انقلاب در شرايطي ارائه شده ­اند كه اغلب جامعه آماري محدودي را داشته ­اند. به همين دليل در برخي موارد با در نظر گرفتن چند انقلاب نظريه­ اي ارائه‌شده كه ممكن است نظريه اشكالاتي در تبيين انقلاب­هاي بعدي با مشكل مواجه باشد. به همين دليل ارزيابي ميزان آزمون­ پذيري نظريه ­هاي انقلاب و تطبيق اين دسته از نظريه ­ها با انقلاب­هاي جديد­­الوقوع امري مهم در تأييد يا رد نظريه است و در اصلاح مطالعات اين حوزه مؤثر است. به نظر مي ­رسد كه برخي از نظريه ­هاي انقلاب تبيين­كننده شرايط خاص اجتماعي هستند و برخي ديگر، توان پاسخگويي به چرايي انقلاب را ندارند؛ و يا در تبيين دقيق آن ناتوان هستند. به همين منظور بررسي نظريه­ هاي انقلاب با تحولات انقلابي در جهان اسلام اهميت دارد. يكي از اين نظريه­ هاي انقلاب است كه در قالب نظريه­ هاي خُرد انقلاب مطرح مي شود، نظريه محروميت نسبي جيمز ديويس است. سؤال مقاله حاضر اين است كه نظريه محروميت نسبي تا چه اندازه با تحولات انقلابي در سه كشور مورد بحث مقاله مطابقت دارد. نگارندگان بر اين باورند كه نظريه مذكور تا حدودي مي­تواند علل انقلاب در كشورهاي مذكور را توضيح دهد اما نگاهي جامع به علل اين انقلاب­ها ندارد و براي تبيين دقيق تري از انقلاب­ها بايستي به ساير نظريه­ ها نيز توجه نمود.

The structural look at explaining the occurrence of revolutions within the framework revolutionary theory is one of the most important approaches of researchers to the field of revolutionary studies. With the advent of the Islamic Revolution in Iran, these scholars turned their attention to the revision of Iran's revolution. One of the most prominent of these people in this approach is Theda Skocpol, who introduced the theory of Rantier government and Shiite Islam about the Islamic Revolution of Iran. Therefore, the purpose of the article is to" compare the Islamic Revolution of Iran (1979) and the Egyptian revolution (2011)" based on the Skocpol theory model.it seeks to answer the question of whether Skocpol theory can explain the Iranian-Egyptian revolution.The method used in this research is a historical comparison and is also used by the library source. The results showed that the Egyptian revolution in some area is consistent with the Iranian revolution based on Skocpol theory and in some respects there are significant differences, so based on these differences, the Egyptian revolution could not pass the Islamic Revolutionary circuit and become a social revolution.