تعيين مقاومت تعدادي از ژنوتيپ هاي مختلف گندم نسبت به بيماري پوسيدگي هاي طوقه و ريشه ناشي از گونه هاي Fusarium culmorum و F. pseudograminearum

Determination of resistance in different wheat genotypes to the crown and root rots caused by Fusarium culmorum and F. pseudograminearum

پوسيدگي طوقه و ريشه از بيماري‌هاي مهم غلات مختلف دانه‌ريز به‌خصوص گندم و جو مي‌باشد كه توسط قارچ‌هاي خاكزاد Fusarium culmorum و F. pseudograminearumايجاد مي‌شود. كاربرد قارچكش‌ها براي كنترل چنين بيماري‌هايي كافي نبوده و با توجه به ضرر آنها براي محيط زيست و موجودات زنده، توسعه و غربالگري ژنوتيپ‌هاي مقاوم گندم به‌بيماري به‌عنوان روش مديريتي جايگزين مورد تأكيد است. در مطالعه حاضر، 66 ژنوتيپ گندم نان از نظر مقاومت به F. culmorumدر شرايط گلخانه و مزرعه و نسبت ‌به F. pseudograminearum در گلخانه به‌تنهايي و تلفيق هر دو قارچ در گلخانه آزمايش شدند. آزمايش براساس طرح كاملاً تصادفي با 7 تكرار در گلخانه و طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با 4 تكرار در مزرعه انجام شد. نتايج اين مطالعه نشان داد، 12 ژنوتيپ گندم نان شامل ژنوتيپ‌هاي C62 (C-87-11) و C61 (C-87-18) و ژنوتيپ‌هاي (Prostor) C35، (F06580G2-1) C37، (F06659G6-1) C38، (POLOVCHANKA/PEHLIVAN) C43، (McCormick/Trego) C52، (VA01W-(205/TX99D4628) C54، C50 (GA951079-3-5/Neuse)، C34 (Gelibolu)،C53 (AWD99*5725/FL9547) و C58 (BURBOT- 6) در برابر F. culmorum و F. pseudograminearum نسبتاً مقاوم بودند. اين ژنوتيپ‌ها براي استفاده در برنامه‌هاي به نژادي گندم با توجه به ساير خصوصيات زراعي مي‌تواند قابل توصيه باشد.

Crown and root rot are important diseases of different small-grain cereals, especially wheat and barley which are caused by soil-borne fungi Fusarium culmorum and F. pseudograminearum. For controlling such diseases, application of fungicides is inadequate, and cause hazardous effects for environment and living organisms. As an alternative strategy, screening of resistant wheat genotypes has been emphasised in the recent studies. This research was conducted to evaluate level of resistance of 66 cultivars/advanced lines of bread wheat and durum wheat to F. culmorum and F. pseudograminearum isolates in greenhouse and field conditions. These experiments were conducted based on completely randomized design with seven replications in greenhouse and randomized complete block design with 4 replications in field condition. The results showed that, 12 genotypes including C61 (C-87-18) and C62 (C-87-11), C38 (F06659G6-1), C43 (POLOVCHANKA/PEHLIVAN), C52 (McCormick/Trego), C37 (F06580G2-1), C35 (Prostor), C54 (VA01W-205/TX99D4628), C50 (GA951079-3-5/Neuse), C58 (Burbot-6), C53 (AWD99*5725/FL9547) and C34 (Gelibolu) were moderately resistant to F. culmorum and F. pseudograminearum isolates. These genotypes have potential to be incorporated into wheat breeding programs.