رويكردي بين كشوري جهت تحليل عوامل اثرگذار بر جهش نرخ ارز

An Inter-Country Approach to Analyze Effective Factors on Exchange Rate Overshooting

چنانچه اقتصاد در معرض انبساط پولي غيرمنتظره و پيوسته قرار گيرد، نرخ ارز در كوتاه‌مدت از مقدار بلندمدت خود فراتر رفته و مجدداً در بلندمدت به آن سطح باز مي‌گردد، اين پديده كوتاه‌مدت است و از يكسان نبودن سرعت تعديل در بازارهاي كالاها و دارايي‌ها ناشي مي‌شود. با توجه به اثرات مخرب و زيان‌بار جهش نرخ ارز در اقتصاد، در اين پژوهش علل شكل‌گيري و عوامل مؤثر برجهش ارزي ايران و كشورهاي عضو سازمان همكاري و توسعه اقتصادي، با استفاده از داده‌هاي سري‌ زماني سالانه كشورهاي مذكور و بر اساس آمارهاي منتشره بانك جهاني، صندوق بين‌المللي پول و فدرال رزرو با مدل داده‌هاي تركيبي در دوره 2016-1990 بررسي شده است. ازجمله عوامل اثرگذار بر جهش ارزي، متغيرهاي تراز پرداخت، سياست مالي (مخارج دولت)، شوك پولي و شوك نفتي است. به‌منظور برآورد اثر شوك نفتي بر كشورهاي موردبررسي با استفاده از متغير مجازي، كشورهاي صادركننده و واردكننده نفت از هم تفكيك شده‌اند. نتايج، حاكي از تأثير مثبت و معنادار متغيرهاي مخارج دولت، انتظارات شوك پولي و شوك نفتي در كشورهاي واردكننده نفت و تأثير منفي و معنادار تراز پرداخت‌ها و شوك نفتي در كشورهاي صادركننده نفت بوده است. بدين معنا كه، مخارج بيشتر دولت، كسري تراز پرداخت‌ها، انتظارات شوك پولي و شوك قيمت نفت (افزايش قيمت نفت) دركشورهاي واردكننده نفت، باعث جهش نرخ ارز و يا كاهش ارزش پول ملي كشورها شده است درحالي‌كه، شوك قيمت نفت در كشورهاي صادركننده نفت، باعث كم‌تر شدن جهش نرخ ارزي و يا تقويت ارزش پول ملي كشورها شده است.

IF the economy is exposed to Continuous and unexpected Expansionary Monetary Policy, the exchange rate will exceed its long-run value in the short run and returns to that level again in the long-run, This is a short- run phenomenon, Stem from a lack of uniform of Adjustment speed in commodity and asset markets. Considering the destructive and harmful effects of exchange rate overshooting in the economy. In this study, the causes of the formation and effective factors on exchange rate overshooting of Iran & Organization for Economic Co-operation and Development countries using annual time series data for mentioned countries according to published statistics of World Bank, IMF and Federal Reserve by pooled model in the period 1990-2016 were investigated. Among the factors affecting exchange rate overshooting, there are variables of balance of payment, fiscal policy (government expenditures), monetary shock and oil shock which are examined in detail. In order to estimate effect of oil shock in countries surveyed, using dummy variable, the oil exporting and importing countries are divided. The results indicate a positive and significant effect of variables of fiscal policy (government expenditure), monetary shock expectations, oil shock in oil importing countries and a negative and significant effect of oil shock in oil exporting countries and balance of payments. That means, more government expenses, balance of payments deficit, monetary shock expectations and oil shock in oil importing countries will make exchange rate to overshoot or money depreciation of the country's national currency. While, oil price shock in oil exporting countries decreases exchange rate overshooting or money appreciation of the country's national currency which sign of all coefficients are fully justified according to theoretical basis of the economy.