شخصيت حقوقي دولت در دوران ساساني

The Legal Personality of State in the Sassanid Era

ساختار اجتماعي ـ سياسي دوران ساساني مورد پژوهش­هاي بسياري قرار گرفته است. بيشتر آن­ها اين جامعه را به‌عنوان نمونه‌اي از جوامع فئودالي يا استبدادي شرقي توصيف كرده‌اند؛ اما شواهد تاريخي با اين دو نظريه به‌طور كامل همخواني ندارند. به نظر مي‌رسد كه وجود اشرافيت قدرتمند در كنار دولت مقتدري كه به دنبال تمركز بيشتر قدرت است، اين جامعه را نمونه‌ برجسته‌اي از امپراتوري‌هاي بوروكراتيك مورد نظر آيزن­ اشتادت مي­ كند. در اين صورت، مي‌توان از برخي مفاهيم مرتبط با حقوق عمومي سخن گفت كه در دو گونه‌ پيشين امكان شكل‌گيري آن‌ها وجود ندارد. نضج هويت‌هاي ملي اوليه و در نتيجه استقلال شخصيت حقوقي دولت از شخصيت حقيقي فرمانروا كه آثار قابل ‌توجهي بر سنت‌هاي سياسي مانند سنت جانشيني و روابط قدرت ميان شاه، اشراف، مردم و بوروكراسي دارد، ازجمله‌ اين موارد هستند. به نظر مي‌رسد در ساختار سياسي ـ حقوقي ساساني، امكان برخورد با قدرت همچون دارايي شخصي فرمانروا منتفي است. درعين‌ حال ماهيت دوگانه‌ امپراتوري‌هاي بوروكراتيك به مثابه نظامي نه سنتي و نه مدرن و هم سنتي و هم مدرن و داشتن نگاهي پويا (در برابر نگاهي ايستا) به‌خوبي مي­تواند ناسازگاري‌هاي موجود در دولت ساساني و شواهد تاريخي متناقض را توجيه كند.

There has been valuable research on the socio-political structure of the Sassanid era. Most have described Sassanid society as an example of feudal or authoritarian Eastern societies. But the historical evidence is not entirely consistent with these two theories. It seems that the existence of a powerful aristocracy alongside a strong government seeking to concentrate more power makes this society a prominent example of Eisen's bureaucratic empires. In this case, some concepts related to public law can be argued that they cannot be formed in the two former types. Examples include early national identities and, consequently, the independence of the state's legal personality from the real ruler, which has significant effects on political traditions such as succession traditions and power relations between the king, the nobility, the people and the bureaucracy. It seems that in the Sasanian political-legal structure, it is impossible to deal with power and political-legal structures such as that of ruler. At the same time, the dual nature of the bureaucratic empires as both traditional and modern system and a dynamic point of view (as opposed to a static one) can well justify the inconsistencies in the Sasanian government and the inconsistent historical evidence.