بررسي كهن الگوي وصلت مينوي در قرآن كريم

نقدكهن الگويي يكي از رويكردهاي مهم در بررسي آثار ادبي مختلف از جمله متن ادبي قرآن كريم است كه بر شالوده يافته هاي تاريخي، مطالعات تطبيقي اديان، انسان شناسي فرهنگي و روان شناسي بوجود آمده و بيشترين تاثيرات را از نظريات يونگ درباره ناخودآگاه جمعي و كهن الگوها پذيرفته است. ما در اين پژوهش، با اين رويكرد، به بررسي انگاره ازدواج مقدس، كه حاصل پيوند كهن الگوي مام زمين و پدر آسمان است؛ در متن قرآن كريم مي پردازيم. فرضيه اين انگاره، نتيجه فرافكني محتويات ناخودآگاه جمعي آدميان در اجرام طبيعي همانند آسمان و زمين است كه جفت يكديگر تلقي شده و صاحب نقش هايي شده اند كه در فرهنگ و ادب جهان، از جمله باورهاي فرهنگي مردمان عصر نزول قرآن كريم نيز نمود دارند. قرآن كريم با توجه به لسان قوم معرفي كردن خويش(ابراهيم/4)، به بازتاب اين انگاره پرداخته و از آن براي القاي پيام هدايت خويش بهره برده است. برهمين اساس ما در اين پژوهش به دنبال پاسخ به اين پرسش ها هستيم: ديرينه انگاره ازدواج مقدس در ميان مردمان بين النهرين و اقوام سامي چيست؟ نحوه بازنمايي و تجلي اين انگاره در آيات الهي چگونه است؟ اين بن مايه در القاي پيام هدايت الهي چه كاركردهايي را ايفا مي كند؟ مطابق يافته هاي اين پژوهش، به نظر مي رسد كه قرآن كريم با رويكردي ايجابي به اين انگاره، از مزاياي كهن الگويي آن بهره برده و با كاركردي تعليمي از آن، اولا به اصلاح خودآگاه مخاطبان پيرامون معرفي هويت الله و تثبيت جايگاه او در هستي پرداخته است. ثانيا با نفوذ در ناخودآگاه آدميان، پيدايش هستي را حاصل وحدت نمادين اين اضداد يعني كهن الگوي مام زمين و پدرآسمان معرفي كرده است. برهمين اساس از منظر قرآن كريم، درك اين وحدت نمادين اضداد، پلي است براي تعالي به سمت الله و آغاز زايش و شكوفايي.