بررسي آثار رفاهي و زيست‌محيطي پرداخت يارانه به تحقيق و توسعه و اخذ ماليات بر مصرف انرژي

Investigating the Welfare and Environmental Effects of Research and Development Subsidies and Energy Consumption Taxation to Reduce Air Pollution in Iran

سياست­گذاري در زمينه بهبود كيفيت محيط‌زيست، از جمله مواردي است كه در سال‌هاي اخير، مورد توجه اقتصاددانان قرار گرفته است. وضع ماليات بر مصرف انرژي فسيلي و پرداخت يارانه به سرمايه­گذاري در تحقيق و توسعه از جمله سياست‌هاي به‌كار گرفته شده به‌منظور تغيير در قيمت­هاي نسبي و به دنبال آن ايجاد انگيزه اقتصادي براي كاهش آلودگي هوا مي‌باشد. در اين راستا تحقيق حاضر با استفاده از يك الگوي تعادل عمومي محاسبه‌پذير، به بررسي پيامدهاي رفاهي و آثار زيست‌محيطي، ناشي از به‌كارگيري اين دو سياست، براي اقتصاد ايران، پرداخته است. نتايج نشان مي­دهد كه اخذ ماليات بر مصرف انرژي فسيلي، منجر به كاهش شاخص ­هاي مصرف، سرمايه ­گذاري فيزيكي و سرمايه­گذاري در تحقيق و توسعه شده و سطح رفاه را كاهش مي­دهد. پرداخت يارانه به تحقيق و توسعه نيز منجر به كاهش شاخص­هاي مصرف و سرمايه‌گذاري فيزيكي و در مقابل افزايش در سرمايه­گذاري در تحقيق و توسعه ميشود. اما تغيير در ميزان رفاه، در نتيجه به‌كارگيري اين سياست، از رفتار غيرخطي پيروي مينمايد، به‌گونه‌اي كه ميزان رفاه در نرخ­هاي پايين اعطاي يارانه افزايش و در نرخ­ هاي بالاتر كاهش مي­يابد. از آن­جايي كه با به‌كارگيري هردو ابزار، شاهد كاهش آلودگي هوا و هزينه­ هاي اجتماعي ناشي از آن خواهيم بود، مي‌توان انتظار داشت كه بخشي يا تمامي اثر كاهشي اين سياست­ها بر سطح رفاه تعديل گردد. طبقه‌بندي JEL :Q54،Q55 ،Q32 ، D50

Recently, sustainable development and policy on improving the quality of the environment have attracted economists. The use of fossil fuel tax and subsidies to research and development are among the tools that can reduce air pollution by creating economic incentives and relative price adjustments. In this regard, the present study uses a Computable General Equilibrium (CGE) model to examine environmental impacts, the effectiveness and economic implications of using these two tools. The results show that both instruments reduce the air emissions and social costs of air pollution, while the tax effect was more efficient. Taxation of energy consumption leads to a reduction in consumption indicators, investment types, and welfare. By paying subsidies to the R&D, and resulting increase in investment in R&D, a decline rate in consumer expenditure and physical investment were observed. The welfare increases at a low rate of subsidy and decreases at higher rates.